Mối quan hệ giữa độ mở thương mại, FDI và tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam

Abstract

Bài nghiên cứu tiến hành nghiên cứu mối quan hệ giữa độ mở thương mại, FDI và tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam, bằng phương pháp ARDL với dữ liệu được thu thập hàng năm trong giai đoạn 1986-2015. Các biến được sử dụng trong mô hình bao gồm (i) tăng trưởng kinh tế (Y) đo lường bằng GDP thực bình quân đầu ngƣời (ii) FDI (F) đo lường bằng tỷ lệ dòng vốn FDI vào/ GDP danh nghĩa (iii) độ mở thương mại (T) đo lường bằng tỷ lệ tổng kim ngạch xuất nhập khẩu/ GDP danh nghĩa (iv) tổng vốn đầu tư cố định (K) đo lường bằng chỉ số GFCF, thể hiện mức đầu tư vào hạ tầng và (v) tổng lực lượng lao động (L). Kết quả kiểm định Bounds xác nhận tồn tại mối quan hệ cân bằng trong dài hạn giữa các biến khi tăng trưởng kinh tế (Y) và FDI (F) lần lượt trở thành biến phụ thuộc. Tiếp đó kết quả ước lượng cho thấy, khi tăng trưởng kinh tế là biến phụ thuộc, trong dài hạn, ngoại trừ FDI có tác động ngược chiều lên tăng trưởng kinh tế thì độ mở thương mại, tổng vốn đầu tư cố định và lực lượng lao động đều có tác động cùng chiều. Tuy nhiên trong ngắn hạn, lực lượng lao động lại tìm thấy là có tác động ngược chiều lên tăng trưởng. Tương tự, khi FDI là biến phụ thuộc, trong dài hạn, độ mở thương mại tìm thấy không có ý nghĩa thống kê và tăng trưởng kinh tế có tác động ngược chiều lên FDI. Trong khi tổng vốn đầu tư cố định và lực lượng lao động lại tác động cùng chiều lên FDI. Kết quả trong ngắn hạn cũng tương tự trong dài hạn ngoại trừ độ mở thương mại thương mại thời kỳ trước tìm thấy có tác động cùng chiều và lực lượng lao động có tác động ngược chiều lên FDI. Như vậy, kết quả nghiên cứu chỉ ra, không chỉ độ mở thương mại, FDI có tác động đến tăng trưởng kinh tế mà tăng trưởng kinh tế, độ mở thương mại (chỉ trong ngắn hạn) cũng có tác động đến dòng vốn FDI.