Đánh giá tác động của loại hình truyền thông đến nhận thức và hành vi của phụ huynh trong tiêm chủng trẻ em tại TP. HCM

Abstract

Dựa vào các nguồn thông tin cung cấp trong chương trình tiêm chủng mở rộng (CTTCMR) cho các phụ huynh đưa con đi tiêm chủng, 31% đối tượng nghiên cứu trả lời đạt yêu cầu về nhận thức TCMR. Đây là con số thấp mặc dù nghiên cứu được thực hiện tại Tp. Hồ Chí Minh nơi có trình độ dân trí cao so với cả nước. Những phụ huynh có trình độ giáo dục từ trung học đến đại học, nghề nghiệp tự do, nghề nghiệp khác thì xác suất nhận thức về tiêm chủng trẻ em của phụ huynh có xu hướng tăng. Khi phụ huynh có trẻ càng lớn thì nhận thức về tiêm chủng trẻ em của phụ huynh có xu hướng giảm. Kết quả số liệu chạy phân tích hồi quy chỉ áp dụng cho loại hình truyền thông từ CSYT, CTTCMR và truyền thông không chính thức. Từ kết quả phân tích hồi quy, tác động của cả hai loại hình truyền thông đều làm cho phụ huynh có xu hướng giảm lựa chọn vaccine dịch vụ, vaccine trong CTTCMR hoặc cả tuỳ thuộc vào nội dung truyền thông: Truyền thông từ cơ sở y tế và CTTCMR về tình trạng vaccine làm giảm lựa chọn vaccine dịch vụ và vaccine trong CTTCMR ở mức ý nghĩa thống kê 5%,1%. Truyền thông từ cơ sở y tế và CTTCMR về biến chứng sau tiêm, cách theo dõi trẻ sau tiêm, cách xử lý biến chứng làm giảm lựa chọn vaccine dịch vụ ở mức ý nghĩa thống kê 10%, 5%, 5%. Truyền thông không chính thức về tác dụng của vaccine, biến chứng sau tiêm làm giảm lựa chọn vaccine dịch vụ ở mức ý nghĩa thống kê 5%,1%. Truyền thông không chính thức về cách theo dõi trẻ sau tiêm, cách xử lý biến chứng làm giảm lựa chọn vaccine trong CTTCMR ở mức ý nghĩa thống kê 5%. Truyền thông không chính thức về lịch tiêm chủng, tình trạng vaccine làm giảm lựa chọn vaccine dịch vụ và vaccine trong CTTCMR ở mức ý nghĩa thống kê 1%, 5%. Nhà nước cần có chính sách truyền thông hiệu quả, khách quan và đa dạng hơn. Làm sao chiến lược truyền thông phải đảm bảo các yếu tố sau: (1) sự chủ động, tính sáng tạo; là một quá trình hai chiều; giải thích đúng những lợi ích và rủi ro của loại vaccine được đề nghị; giải quyết mối quan tâm cộng đồng và tin đồn sắp tới hoặc dai dẳng về an toàn vaccine; chuẩn bị các giải pháp để giải quyết những bất lợi về an toàn vaccine khi chúng xảy ra. (2) Đầu tư cơ sở vật chất đảm bảo công tác tiêm chủng đặc biệt là tuyến xã; (3) Tăng cường hệ thống giám sát từ tuyến xã tại các điểm tiêm chủng trên toàn quốc để tránh sai sót tại các khâu trong tiêm chủng trẻ em (đặc biệt khâu khám sàng lọc) (4) Nâng cao y đức, trình độ, nhận thức cán bộ y tế trong lĩnh vực tiêm chủng và vaccine đặc biệt là cán bộ tuyến xã (các trường hợp tử vong trẻ sau tiêm chủng thường xẩy ra ở tuyến xã); (5) Thông qua mạng Internet, qua các Facebook cá nhân và cơ quan, các nhà quản lý y tế có thể đối thoại trực tiếp với mọi người dân về mọi vấn đề nhằm tạo điều kiện để người dân hiểu rõ hơn những vấn đề còn vướng mắc.