Tác động của dự án nâng cấp đô thị đến sinh kế hộ gia đình trên địa bàn phường Vĩnh Bảo, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang

Abstract

Ổn định cuộc sống là một phần quan trọng khi những người bị ảnh hưởng bởi các dự án thu hồi đất bị mất cơ sở sản xuất, kinh doanh, việc làm, hoặc các nguồn thu nhập khác, cho dù họ có mất cả nhà cửa hay không. Tuy nhiên, các trường hợp bị thiệt hại về nhà cửa và các nguồn thu nhập là những đối tượng thuộc diện rủi ro cao nhất trong các dự án. Đề tài đã sử dụng phương pháp chọn mẫu thuận tiện, chọn ra 120 hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi dự án thu hồi đất trên địa bàn phường Vĩnh Bảo, thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang. Trong 120 hộ gia đình được khảo sát, có 60 hộ gia đình bị ảnh hưởng thu hồi đất và 60 hộ không bị ảnh hưởng thu hồi đất. Phân tích mô tả các nguồn lực vốn sinh kế cho thấy hộ gia đình trên địa bàn phường Vĩnh bảo đa phần có chủ hộ là nam giới, tuổi và học vấn trung bình của hộ gia đình tương đối cao, nghề nghiệp của chủ hộ phần lớn là sản xuất, kinh doanh; đa số hộ gia đình có tài sản lớn và có nhiều trang thiết bị hiện đại. Tác giả sử dụng mô hình hồi quy Binary Logistic phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng tăng thu nhập của hộ gia đình. Tác giả đề xuất mô hình nghiên cứu 8 nhân tố độc lập gồm giới tính, tuổi, nghề, học vấn, số lao động, tỷ lệ phụ thuộc, đầu tư, ảnh hưởng thu hồi đất tác động đến biến phụ thuộc. Kết quả phân tích cho thấy có 5 biến ảnh hưởng cùng chiều với khả năng tăng thu nhập của hộ gia đình gồm tuổi, nghề, học vấn, số lao động, đầu tư và 2 biến ảnh hưởng ngược chiều với thu nhập của hộ gia đình gồm tỷ lệ phụ thuộc và ảnh hưởng. Chưa có bằng chứng cụ thể để khẳng định có hay không sự ảnh hưởng của biến giới tính đến khả năng tăng thu nhập của hộ gia đình. Qua kết quả phân tích cho thấy, tác động của dự án nâng cấp đô thị thành phố Rạch Giá, đặc biệt là việc thu hồi đất để thực hiện dự án đã làm ảnh hưởng đến thay đổi sinh kế của hộ gia đình. Những hộ bị thu hồi đất, bị ảnh hưởng đến nghề nghiệp sản xuất, kinh doanh, làm giảm thu nhập. Do đó, cần có những chính sách hỗ trợ hợp lý, đặc biệt là chính sách hỗ trợ tái định cư, hỗ trợ vốn, chuyển đổi nghề nghiệp đề hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi dự án có được cuộc sống mới tốt đẹp hơn.