Kiểm soát chính phủ, kênh tài trợ và quyết định đầu tư doanh nghiệp: bằng chứng của công ty niêm yết Việt Nam

Abstract

Bài nghiên cứu phân tích ảnh hưởng của kiểm soát chính phủ và các kênh tài trợ đến quyết định đầu tư doanh nghiệp ở các công ty sản xuất trên hai sàn giao dịch chứng khoán chính thức HoSE và HNX của thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2006-2015, được thực hiện dựa trên mô hình dữ liệu bảng theo phương pháp GMM. Tác giả tìm hiểu về mối quan hệ giữa dòng tiền nội bộ và đầu tư tài sản cố định ở các công ty niêm yết Việt Nam, tác giả thấy rằng mối quan hệ này có dạng hình chữ U. Dòng tiền và đầu tư có mối quan hệ ngược chiều khi dòng tiền ở mức thấp nhưng lại có quan hệ cùng chiều khi dòng tiền ở mức cao. Tác giả còn phát hiện ra rằng các công ty niêm yết chịu kiểm soát của chính phủ có độ nhạy cảm đầu tư - dòng tiền cao hơn các công ty niêm yết chịu kiểm soát tư nhân, đặc biệt là ở phía bên trái của đường cong hình chữ U, nơi mà có dòng tiền thấp. Tác giả cho rằng phát hiện này là do chính phủ có nhiều mục tiêu kinh tế - xã hội dẫn đến gia tăng chi tiêu vốn của các công ty mà chính phủ kiểm soát ngay cả khi nguồn quỹ nội bộ nhiều và khi nguồn quỹ nội bộ ít. Không có bằng chứng cho rằng các hạn chế trong việc tiếp cận các nguồn tài trợ bên ngoài và các hạn chế ngân sách mềm có thể giải thích cho sự khác biệt trong độ nhạy cảm đầu tư - dòng tiền giữa các công ty niêm yết chính phủ kiểm soát và các công ty niêm yết tư nhân kiểm soát.