Đánh giá hiệu quả kinh tế mô hình chuyển đổi từ trồng lúa hai vụ sang tôm lúa tại huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang

Abstract

Lựa chọn mô hình sản xuất phù hợp với điều kiện khí hậu, đất đai, giúp người dân giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi, cải thiện thu nhập, ổn định cuộc sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Trên địa bàn huyện An Biên đang tồn tại nhiều mô hình sản xuất như mô hình lúa hai vụ, mô hình lúa cá, mô hình tôm lúa và mô hình nuôi tôm thâm canh,…Tuy nhiên, mô hình lúa hai vụ và mô hình tôm lúa được người dân lựa chọn để sản xuất nhiều nhất do điều kiện tự nhiên phù hợp. Bằng phương pháp chọn mẫu thuận tiện, tác giả đề tài chọn 120 hộ gia đình trên địa bàn huyện An Biên để phỏng vấn thu thập dữ liệu sơ cấp. Trong 120 hộ gia đình được chia thành hai nhóm hộ, cụ thể có 60 hộ gia đình tham gia mô hình lúa hai vụ, 60 hộ tham gia mô hình tôm lúa trên địa bàn 4 xã thuộc huyện An Biên. Thống kê mô tả đặc điểm chủ hộ và đặc điểm hộ gia đình gồm giới tính chủ hộ, dân tộc chủ ộ, tuổi chủ hộ, học vấn chủ hộ, tham gia hội nông dân, qui mô hộ gia đình, thu nhập bình quân đầu người trong năm, chi tiêu bình quân đầu người trong năm, diện tích sản xuất, kinh nghiệm sản xuất, số lần tập huấn trong năm. Thực hiện kiểm định trung bình các đặc điểm nêu trên, kết quả cho thấy không có sự khác biệt giữa hai nhóm hộ với mức ý nghĩa 1%. Mô tả các khoản chi phí sản xuất của hộ ở hai mô hình gồm chi phí giống, chí phí phân bón, chi phí thuốc bảo vệ thực vật, chi phí bơm nước, chi phí lao động, chi phí khác. Phân tích hiệu quả sản xuất của từng mô hình thông qua các chỉ tiêu tổng chi phí sản xuất, năng suất, giá bán, doanh thu và lợi nhuận của từng vụ lúa và vụ tôm của cả hai mô hình. So sánh hiệu quả sản xuất của hai mô hình thông qua kiểm định trung bình các chỉ tiêu tổng chi phí, tổng doanh thu, lợi nhuận, tỷ lệ LN/TCP, tỷ lệ LN/TDT. Kết quả kiểm định cho thấy, tổng chi phí sản xuất của mô hình tôm lúa thấp hơn tổng chi phí mô hình lúa hai vụ, trong khi tổng doanh thu, lợi nhuận, tỷ lệ LN/TCP, tỷ lệ LN/TDT của mô hình tôm lúa đều cao hơn mô hình lúa hai vụ. Điều này cho biết, mô hình tôm lúa có hiệu quả kinh tế cao hơn mô hình lúa hai vụ trên địa bàn huyện An Biên.