Ảnh hưởng của ý kiến kiểm toán không phải dạng chấp nhận toàn phần đến thị giá cổ phiếu - bằng chứng thực nghiệm tại Việt Nam

Abstract

Mục tiêu của nghiên cứu này là cung cấp bằng chứng thực nghiệm về giá trị của báo cáo kiểm toán trong việc cung cấp thông tin đối với người sử dụng báo cáo tài chính, thông qua việc xem xét tác động của ý kiến kiểm toán không phải chấp nhận toàn phần đến thị giá cổ phiếu của các công ty niêm yết tại Việt Nam. Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu này, tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu sự kiện với mô hình nghiên cứu dựa trên cơ sở thị trường trong khoản thời gian bốn năm 2012-2015. Thông qua việc đo lường sự thay đổi của thị giá cổ phiếu và lợi nhuận bất thường của các công ty niêm yết trong cửa sổ sự kiện bảy ngày trước và sau khi công bố báo cáo kiểm toán trên sàn HOSE và HNX, cửa sổ ước lượng là 100 ngày. Qua quá trình chọn mẫu, 295 báo cáo kiểm toán của các công ty niêm yết tại Việt Nam được lựa chọn. Với kết quả thực nghiệm thu được, bài nghiên cứu đã trả lời được các câu hỏi nghiên cứu đặt ra trước đó là ý kiến kiểm toán không phải dạng chấp nhận toàn phần có ảnh hưởng đến thị giá cổ phiếu hay không? Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, AAR nhận các giá trị âm dương tại các ngày khác nhau trong cửa sổ sự kiện, điều này cho thấy không có xu hướng phản ứng rõ ràng của thị giá cố phiếu đối với ý kiến kiểm toán không phải dạng chấp nhận toàn phần. Hơn nữa giá trị p-value đều lớn hơn 0.05, điều này có nghĩa là trong cửa sổ sự kiện bảy ngày trước và sau khi công bố báo cáo kiểm toán (-7;+7) giả thuyết H1 bị bác, báo cáo kiểm toán không phải dạng chấp nhận toàn phần không có ảnh hưởng đáng kể đến thị giá cổ phiếu. Tuy nhiên, tại ngày thứ nhất sau khi công bố báo kiểm toán một ngày cửa sổ sự kiện (0;+1), AAR nhận giá trị âm và p-value nhỏ hơn không, giả thuyết H1 được chấp nhận, ý kiến kiểm toán không phải dạng chấp nhận toàn phần có ảnh hưởng tiêu cực đáng kể đến thị giá cổ phiếu. Chứng cứ này có thể khẳng định rằng, thị giá cổ phiếu phản ứng ngay lập tức khi báo cáo kiểm toán được công bố. Điều này cũng có nghĩa, báo cáo kiểm toán mang lại giá trị thông tin cho người sử dụng báo cáo tài chính. CAAR được tính toán nhằm xem phản ứng của thị giá cổ phiếu trong toàn bộ cửa sổ sự kiện, kết quả CAAR nhận giá trị nhỏ hơn không và p-value lớn hơn 0.05. Điều này có thể kết luận, báo cáo kiểm toán không phải dạng chấp nhận toàn phần có tác động tiêu cực đến thị giá cổ phiếu, nhưng ảnh hưởng này là không đáng kể. Từ những bằng chứng thực nghiệm về mối quan hệ giữa ý kiến kiểm toán không phải dạng chấp nhận toàn phần với thị giá cổ phiếu, ta thấy ý kiến kiểm toán không phải dạng chấp nhận toàn phần có thể giúp cho người sử dụng báo cáo tài chính dự đoán được sự thay đổi thị giá cổ phiếu. Vì vậy, báo cáo kiểm toán không phải dạng chấp nhận toàn phần có vai trò cung cấp những thông tin hữu ích về thuộc tín đại diện cho giá trị doanh nghiệp – suất sinh lợi cổ phiếu. Phát hiện của bài nghiên cứu góp phần giải quyết những vấn đề đang được quan tâm hiện nay là giá trị của báo cáo kiểm toán như nguồn thông tin hữu ích đối với các đối tượng sử dụng báo cáo tài chính trên thị trường chứng khoán Việt Nam.