Các nhân tố ảnh hưởng đến chi tiêu y tế của hộ gia đình vùng Đồng bằng Sông Cửu Long

Abstract

Trong những năm gần đây, mức chi từ ngân sách nhà nước cho y tế đang tăng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế. Mức tăng chi của ngân sách nhà nước chủ yếu để dành cho y tế dự phòng, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng y tế bằng các dự án. Cùng với việc tăng chi từ ngân sách nhà nước, tỷ lệ chi trả từ tiền túi của người dân cho các dịch vụ y tế vẫn cao hơn nhiều so với nhiều nước trong khu vực. Chi phí y tế gia tăng sẽ làm nghèo hóa người dân và tạo nên những lỗ hổng lớn trong thực hiện các chính sách an sinh xã hội ở nước ta. Luận văn nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến chi tiêu cho y tế của hộ gia đình vùng ĐBSCL được thực hiện dựa trên bộ dữ liệu khảo sát mức sống dân cư VHLSS năm 2014 của Tổng cục Thống kê Việt Nam. Với cỡ mẫu là 9.339 hộ gia đình được khảo sát bằng phương pháp phỏng vấn trực tiếp, trong đó có 1.905 hộ gia đình thuộc vùng ĐBSCL. Tiến hành loại bỏ 22 hộ không có chi tiêu y tế, chọn cỡ mẫu để dùng phân tích cho luận văn là 1.883 hộ gia đình thuộc vùng ĐBSCL. Luận văn đề xuất mô hình nghiên cứu gồm 13 nhân tố ảnh hưởng đến chi tiêu cho y tế của hộ gia đình gồm giới tính chủ hộ, dân tộc chủ hộ, tuổi chủ hộ, trình độ văn hóa của chủ hộ, khu vực sinh sống hộ gia đình, tổng số người trong hộ, trợ cấp y tế, chi mua BHYT, chi khám chữa bệnh ngoại trú, chi khám chữa bệnh nội trú, tổng chi tiêu, chi tiêu cho giáo dục và tổng thu nhập. Kết quả hồi quy OLS cho thấy, có 9 nhân tố độc lập ảnh hưởng đến chi tiêu cho y tế của hộ gia đình vùng ĐBSCL gồm tuổi chủ hộ, trình độ văn hóa của chủ hộ, tổng số người trong hộ, trợ cấp y tế, chi mua BHYT, chi khám chữa bệnh ngoại trú, chi khám chữa bệnh nội trú, tổng chi tiêu và tổng thu nhập. Trong đó, nhân tố chi tiêu cho khám chữa bệnh ngoại trú có ảnh hưởng mạnh nhất đến chi tiêu cho y tế của hộ gia đình vùng ĐBSCL. Từ kết quả nghiên cứu trên, tác giả đề xuất các chính sách gồm nâng cao thu nhập cho hộ gia đình, chính sách BHYT hợp lý, tăng cường trợ cấp y tế, tuyên truyền cho hộ gia đình phòng chống các loại dịch bệnh, cải thiện hệ thống y tế.