Các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập và sự chuyển đổi nghề nghiệp cho các hộ dân tái định cư sau khi Nhà nước thu hồi đất để xây dựng dự án đường Xuân Diệu, thành phố Quy Nhơn

Abstract

Luận văn nhằm phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới thu nhập và sự chuyển đổi nghề nghiệp cho các hộ dân tái định cư sau khi Nhà nước thu hồi đất để xây dựng dự án đường Xuân Diệu, thành phố Quy Nhơn. Có thể rút ra một số kết luận sau: (1) Thu nhập của hộ gia đình được cải thiện qua từng năm, nhưng vẫn còn tăng chậm và thấp hơn với mức thu nhập của người dân thành thị. Trước sự biến động bất lợi về ngư trường khai thác, chất lượng và giá cả thu mua có khuynh hướng giảm vì khi được mùa cá thì bị các chủ thu mua hải sản ép giá. Do không có việc làm nên nhiều hộ dân đã bán nhà đi nơi khác lập nghiệp mà không biết tương lai cuộc sống gia đình của họ sẽ đi về đầu? Trên 80% số hộ gia đình kiên trì bám trụ tại khu TĐC đang đối diện rất nhiều khó khăn, thử thách đang gặp phải như: Thiếu vốn tài chính, tình trạng thiếu việc làm đối với tầng lớp thanh niên và phụ nữ, tỷ lệ con em bỏ học giữa chừng có xu hướng gia tăng. (2) Chất lượng nghề của ngư dân: hầu hết hộ gia đình tham gia ngay vào thị trường lao động phổ thông mà chưa qua đào tạo nên chất lượng nghề và thu nhập của ngư dân được các tổ chức tiếp nhận và trả lương thấp hơn so với tầng lớp lao động đã qua đào tạo nghề. Sự thiệt thòi về nghề nghiệp đã ảnh hưởng lớn đến thu nhập và cơ hội thăng tiến của họ trong tương lai. Sự chuyển đổi nghề nghiệp của ngư dân chưa có tín hiệu tích cực là do chính quyền thành phố chưa quan tâm đến chính sách đào tạo nghề và giới thiệu việc làm để giúp người dân có cơ hội tìm kiếm việc làm nhằm nâng cao thu nhập. Sự bất cập trong ban hành chính sách của chính quyền nhằm khôi phục thu nhập và ổn định đời sống. (3)Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư: Trên 90% hộ dân xây dựng nhà trái phép dọc bờ biển vẫn được Nhà nước hỗ trợ cấp đất, nhà TĐC để họ sớm ổn định cuộc sống. Tuy nhiên do chính quyền thiếu kinh phí và quỹ đất hạn hẹp nên cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ nên chưa xây dựng ngôi chợ mới để đáp ứng nhu cầu giao thương buôn bán và sinh hoạt được thuận tiện. (4) Chính sách đào tạo nghề: chỉ đào tạo nghề cho ngư dân tham gia hoạt động đánh bắt xa bờ, chưa mở lớp đào tạo nghề cho ngư dân có điều kiện muốn chuyển đổi nghề nghiệp. Trong giai đoạn hậu tái định cư thì chưa có tổ chức chính quyền phát động ngày hội việc làm và giới thiệu việc làm. (4) Chính sách cho vay tín dụng: đối tượng chính được tiếp cận là các hộ gia đình có hoạt động đánh bắt xa bờ, cán bộ nhân viên có thu nhập ổn định và có tài sản thế chấp nên dễ dàng tiếp cận các khoản vay để phát triển kinh tế hộ. Cuộc sống của người dân hậu tái định cư dù đã ổn định chỗ ở nhưng do không có công ăn việc làm thường xuyên nên người lao động lâm vào cảnh thất nghiệp, nhiều gia đình đã và đang rơi vào hoàn cảnh nghèo đói và bế tắc. Mặc khác công tác đào tạo chuyển đổi nghề của chính quyền chưa được quan tâm đúng mức, trình độ học vấn và kỹ năng nghề nghiệp thấp đã trở thành rào cản lớn trong việc cải thiện vốn sinh kế của ngư dân. Từ đó, tác giả đề xuất một số hàm ý quản trị nhằm nâng cao thu nhập và khả năng chuyển đổi nghề nghiệp cho các hộ dân này.