Mối quan hệ giữa lạm phát, tốc độ tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán. Bằng chứng thực nghiệm tại Việt Nam

Abstract

Trong bài nghiên cứu này, bằng cách thu thập dữ liệu về ba nhân tố lạm phát, tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán theo quý trong giai đoạn từ năm 2001 đến năm 2016, kết hợp với số liệu thực tế phản ánh thực trạng của các nhân tố này trong nền kinh tế, tác giả đã làm sáng tỏ được mối quan hệ nhân quả các biến này tác động lẫn nhau, đồng thời đó dựa vào kết quả của mô hình hồi quy để kiểm định lý thuyết kinh tế phù hợp với thực tiễn của Việt Nam. Bằng chứng từ số liệu đã cho thấy thị rường chứng khoán, tăng trưởng kinh tế trong những năm gần đây đã phục hồi và tăng trưởng theo hướng tích cực nhưng tỷ lệ lạm phát vẫn được kìm chế theo đúng mục tiêu mà Chính Phủ đặt ra cho từng năm. Bằng cách sử dụng mô hình hồi quy VECM và kiểm định mối quan hệ nhân quả Granger đã cho thấy được tác động lẫn nhau giữa ba nhân tố này trong nền kinh tế. Với chuỗi dữ liệu dừng tại sai phân bậc 1 và bằng kiểm định đồng liên kết Jonhasen đã cho thấy các nhóm biến đều có tồn tại đồng liên kết, cho thấy chúng có mối quan hệ trong dài hạn. Đặc biệt, sau khi kiểm định mối quan hệ nhân quả Granger đã cho thấy được trong dài hạn lạm phát có mối quan hệ hai chiều với sự phát triển của thị trường chứng khoán đại diện bởi tỷ lệ vốn hóa thị trường. Trong khi đó, sự phát triển thị trường chứng khoán chỉ có mối quan hệ nhân quả một chiều từ tăng trưởng kinh tế, và cuối cùng là tăng trưởng kinh tế cũng chịu tác động nhân quả từ lạm phát mà không có mối quan hệ ngược lại. Tác động nhân quả một chiều từ tăng trưởng kinh tế đến sự phát triển của thị trường chứng khoán là điều phù hợp vì trong lý thuyết của Patrick, thị trường chứng khoán đóng vai trò tích lũy và cung cấp vốn cho nền kinh tế để góp phần tăng trưởng kinh tế.