Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo tài chính của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

Abstract

Mục đích của nghiên cứu này là xác định tác động và mức độ các nhân tố: nhà quản trị của doanh nghiệp, mục đích lập BCTC, quy mô doanh nghiệp, bộ máy kế toán, chính sách thuế và công tác kiểm tra đến chất lượng BCTC của các DNNVV tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Những kết luận có được dựa trên kết quả của phân tích thống kê của mẫu khảo sát. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng để hoàn thiện thang đo và kiểm định các mối quan hệ giữa các yếu tố bao gồm hai bước chính: nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Nghiên cứu định tính được thực hiện nhằm khẳng định sự lựa chọn các nhân tố trong mô hình nghiên cứu đề xuất hay không và có bổ sung hay loại bỏ nhân tố nào hay không. Mục đích của nghiên cứu định tính này nhằm làm rõ các khái niệm và nội dung của thang đo để hiệu chỉnh thang đo dùng cho nghiên cứu định lượng tiếp theo. Nghiên cứu định lượng được thực hiện thông qua khảo sát bằng bảng câu hỏi trực tiếp với mẫu có kích thước n = 181. Nghiên cứu này dùng để đánh giá thang đo (thông qua độ tin cậy Cronbach alpha và phân tích nhân tố khám phá EFA) sau khi thu thập và phân tích dữ liệu khảo sát và kiểm định các giả thuyết thông qua phân tích tương quan và phân tích hồi quy. Mô hình nghiên cứu đề xuất ban đầu gồm 6 nhân tố được giả định là có ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo tài chính với 25 biến quan sát được đề cập trong 6 biến độc lập bao gồm: nhà quản trị của doanh nghiệp, mục đích lập BCTC, quy mô doanh nghiệp, bộ máy kế toán, chính sách thuế và công tác kiểm tra/thanh tra đối với BCTC. Sau khi đánh giá độ tin cậy của thang đo và phân tích nhân tố, kết quả cả 6 nhân tố độc lập đều được giữ lại vì cùng có tác động với nhân tố phụ là chất lượng báo cáo tài chính. Kết quả phân tích tương quan cho thấy có mối tương quan chặt chẽ giữa các biến độc lập với biến phụ thuộc, và giữa các biến độc lập với nhau, và các mối tương quan có ý nghĩa thống kê. Kết quả phân tích hồi quy cho thấy có 3 nhân tố tác động cùng chiều đến chất lượng BCTC, 1 nhân tố tác động ngược chiều đến chất lượng BCTC và 2 nhân tố không có ý nghĩa thống kê. Trong đó, quy mô doanh nghiệp có tác động ngược chiều đến chất lượng báo cáo tài chính với hệ số β = -0.218. Tiếp theo là các nhân tố Bộ máy kế toán của công ty có tác động cùng chiều đến chất lượng BCTC với hệ số β = 0.201, nhân tố Mục đích lập báo cáo tài chính có tác động cùng chiều đến chất lượng BCTC với hệ số β = 0.126 và cuối cùng là nhân tố nhà quản trị công ty có mức tác động cùng chiều đến chất lượng BCTC với hệ số β = 0.125. Hai nhân tố là chính sách thuế và công tác kiểm tra không đạt ý nghĩa thống kê trong mô hình nghiên cứu.