Thu hồi đất và vai trò của vốn con người đối với sinh kế của hộ gia đình nông thôn Thành phố Cần Thơ

Abstract

Luận án được thực hiện với các mục tiêu cụ thể: (1) phân tích sự thay đổi các tài sản sinh kế của các hộ gia đình khu vực nông thôn thành phố Cần Thơ khi bị thu hồi đất; (2) đánh giá tác động của việc thu hồi đất đến sự thay đổi về thu nhập, chi tiêu của các hộ gia đình sau khi bị thu hồi đát; (3) phân tích vai trò của vốn con người đối với các chiến lược sinh kế của các hộ gia đình khu vực nông thôn thành phố Cần Thơ khi bị thu hồi đất. Tác giả trình bày cơ sở lý thuyết và kinh nghiệm thực tiễn; lựa chọn khung phân tích của DFID là nền tảng cho lý thuyết về sinh kế; trình bày phương pháp thu thập dữ liệu, phương pháp phân tích dữ liệu. Tiếp đó, tác giả phân tích sự thay đổi các tài sản sinh kế của các hộ gia đình nông thôn thành phố Cần Thơ trước và sau quá trình thu hồi đất. Kết quả cho thấy: (1) không có sự thay đổi về tổng thu nhập của các hộ gia đình trước và sau khi bị thu hồi đất; (2) các biến: số lao động, tuổi chủ hộ, học vấn trung bình lao động, nhà có vị trí mặt tiền đường lộ, hộ có sinh kế chính trước khi bị thu hồi là làm thuê thời vụ, làm thuê hưởng lương cố định và tự kinh doanh có tương quan nghịch với tỉ lệ thu nhập từ nông nghiệp; (3) nhìn chung tổng chi tiêu hộ gia đình trước và sau khi bị thu hồi đất không có sự thay đổi; (4) không tìm thấy bằng chứng kinh tế lượng cho trằng việc thu hồi đất vùng nông thôn có ảnh hưởng đến thu nhập và chi tiêu của hộ gia đình sau 2 đến 4 năm kể từ khi thu hồi đất; (5) hộ có nghề nghiệp chính là làm công hưởng lương cố định, công việc tự kinh doanh là những hộ có học vận cao hơn. Tác giả phân tích vai trò của vốn con người trong việc hình thành các chiến lược sinh kế và ảnh hưởng đến kết quả sinh kế của hộ gia đình nông thôn trong tình huống tổn thương. Từ các kết quả nghiên cứu, tác giả đề xuất một số hàm ý chính sách.