Các dòng vốn tư nhân nước ngoài và tăng trưởng kinh tế - vai trò của thị trường tài chính trong nước: nghiên cứu thực nghiệm ở một số quốc gia đang phát triển

Abstract

Nhằm đạt được mức tăng trưởng kinh tế cao, điều đặc biệt cần chú trọng đó là tăng cường đầu tư, thu hút đầu tư và sử dụng hiệu quả vốn đầu tư. Thực tế, một số quốc gia tuy thu hút được dòng vốn tư nhân nước ngoài khá lớn nhưng tác động lan toả đến tăng trưởng kinh tế hầu như không xảy ra. Ở góc nhìn khác, đóng góp của dòng vốn tư nhân nước ngoài vào tăng trưởng là thấp tuy nó có khả năng làm tăng vốn đầu tư cho nền kinh tế. Từ đó có thể thấy một số quốc gia vẫn chưa thành công với chính sách thu hút vốn tư nhân nước ngoài cũng như việc sử dụng các nguồn lực này còn lãng phí và chưa hiệu quả với lợi ích tiềm năng mà nó mang lại dưới góc độ tăng trưởng kinh tế. Thực trạng này đã thôi thúc các nhà kinh tế chú tâm đến việc nghiên cứu tác động của dòng vốn tư nhân nước ngoài đến tăng trưởng kinh tế, đặc biệt là các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam ngày càng nhiều. Nhận thức được tầm quan trọng của nó, bài nghiên cứu này được thực hiện để tìm hiểu về mối quan hệ giữa các hình thức khác nhau của dòng vốn tư nhân và tăng trưởng kinh tế ở một số quốc gia đang phát triển trong giai đoạn 2005 - 2014 với nền tảng các lý thuyết cơ bản về tăng trưởng và các nghiên cứu thực nghiệm trước đây. Cụ thể, các hình thức khác nhau của dòng vốn tư nhân trong bài nghiên cứu gồm: đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đầu tư gián tiếp nước ngoài vốn chủ sở hữu (EFPI) và tổng các dòng vốn tư nhân. Từ đó, bài nghiên cứu được xây dựng để trả lời các câu hỏi: thứ nhất là các hình thức khác nhau của dòng vốn tư nhân và tăng trưởng kinh tế có mối quan hệ như thế nào?; Thứ hai, các chỉ tiêu vĩ mô và thị trường tài chính ảnh hưởng độc lập đến tăng trưởng kinh tế như thế nào? Và cuối cùng, thị trường tài chính trong nước có vai trò đối với mối quan hệ dòng vốn tư nhân – tăng trưởng kinh tế ra sao? Qua đó, bài nghiên cứu này đề ra những chính sách, đường lối đúng đắn thu hút và quản lý đầu tư tư nhân nước ngoài vì mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp hồi quy (IV-GMM) để thực hiện các mục tiêu nghiên cứu trên và kiểm định Hansen J. Kết quả của bài nghiên cứu này là mạnh mẽ bởi vì đã kiểm soát dân số, tiết kiệm, độ mở tài chính và chất lượng thể chế cũng như kiểm định Hansen J cho thấy các biến công cụ không tương quan với sai số trong mô hình. Sử dụng dữ liệu dòng vốn tư nhân với các hình thức khác nhau của nó từ 15 nước đang phát triển trong giai đoạn 2005 - 2014, kết quả ban đầu chỉ ra rằng các dòng vốn tư nhân có một ảnh hưởng bất lợi đối với tăng trưởng kinh tế. Thêm vào đó, thị trường tài chính trong nước có ảnh hưởng đến mối quan hệ này. Cụ thể, các quốc gia sẽ có lợi hơn từ các dòng vốn tư nhân nước ngoài nếu nó có thị trường tài chính mạnh bằng việc có thể chuyển đổi tác động đến tăng trưởng kinh tế tiêu cực ban đầu thành tích cực. Do đó, với sự xuất hiện của thị trường tài chính trong nước tốt, các dòng vốn tư nhân nước ngoài sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo hướng tích cực.