Tác động của cạnh tranh đến hiệu quả hoạt động kinh doanh tại các ngân hàng TMCP Việt Nam

Abstract

Với mẫu nghiên cứu 23 ngân hàng TMCP Việt Nam trong giai đoạn 2008 – 2017, bài nghiên cứu tập trung vào xem xét tác động của cạnh tranh đến HQHĐKD của các ngân hàng TMCP Việt Nam. Trong đó, cạnh tranh ngân hàng được đo lường bằng chỉ số cạnh tranh Lerner đề xuất bởi Abba Lerner (1934). HQHĐKD được đo lường bằng hiệu quả kỹ thuật (TE) và hiệu quả kinh tế toàn phần (CE) dựa trên phương pháp phân tích bao dữ liệu (DEA). Các số liệu được thu thập từ báo cáo tài chính đã kiểm toán của 23 ngân hàng TMCP Việt Nam trong giai đoạn 2008 – 2017. Nghiên cứu thực hiện hồi quy mô hình bằng phương pháp GMM sai phân (DGMM - Difference Generalized Method of Moments) nhằm khắc phục hiện tượng nội sinh, tác động cố định riêng rẽ, phương sai thay đổi hoặc tự tương quan của sai số. Đồng thời đây cũng là phương pháp thích hợp với dữ liêu nghiên cứu. Để đảm bảo độ tin cậy của mô hình, nghiên cứu cũng thực hiện các kiểm định về sự tự tương quan bậc 1 và bậc 2 của phần dư và các kiểm định khác của phương pháp DGMM. Các kiểm định đều cho thấy mô hình được ước lượng đảm bảo độ tin cậy để nghiên cứu. Kết quả thực nghiệm đã chỉ ra có mối quan hệ đồng biến, có ý nghĩa thống kê giữa chỉ số cạnh tranh Lerner và HQHĐKD của các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam (được đo lường bởi TE và CE). Kết quả này cho thấy, khi mức độ cạnh tranh giữa các ngân hàng giảm xuống (chỉ số Lerner gia tăng) thì HQHĐKD của ngân hàng sẽ gia tăng. Đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra HQHĐKD của các các ngân hàng TMCP Việt Nam có mối quan hệ nghịch biến với tỷ lệ nợ xấu trên tổng tài sản và có mối quan hệ đồng biến với cơ cấu vốn, tỷ lệ cho vay trên tổng tài sản và tăng trưởng kinh tế.