Thuế và tăng trưởng kinh tế: phân tích trong bối cảnh cạnh tranh thuế tại các quốc gia Đông Nam Á giai đoạn 1990 - 2017

Abstract

Luận văn nhằm mục tiêu khám phá tác động của thuế đến tăng trưởng kinh tế tại các quốc gia Đông Nam Á giai doạn 1990 - 2017. Lược khảo lý thuyết chỉ ra ba vấn đề chính trong các nghiên cứu thực nghiệm là: (1) tác động của cấu trúc thuế, (2) kiểm soát sự phụ thuộc của các đơn vị chéo và (3) tác động ngắn hạn và dài hạn của thuế, cấu trúc thuế. Vì vậy, với các kỹ thuật ước lượng thích hợp, luận văn xem xét tác động của thuế, cấu trúc thuế đến tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh cạnh tranh thuế cũng như tác động ngắn hạn và dài hạn của thuế tại các quốc gia Đông Nam Á giai đoạn 1990-2017. Từ cơ sở này, tác giả xác định câu hỏi nghiên cứu cụ thể mà luận văn phải giải quyết. Với câu hỏi nghiên cứu thứ nhất, bên cạnh số thu thuế tổng thể, cấu trúc thuế cũng được phân tích trong mô hình thực nghiệm. Tác giả kiểm định mô hình thực bằng các phương pháp ước lượng với sai số cố định (Fixed Effects) và ngẫu nhiên (Random Effects). Kết quả kiểm định chỉ ra chiều hướng tác động của các biến đều phù hợp hợp với kỳ vọng lý thuyết. Riêng biến thuế có tác động âm đến tăng trưởng kinh tế hàm ý về chính sách thuế ưu đã sẽ tạo ra động lực cho tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, kết quả kiểm định chưa cho thấy tác động của cấu trúc thuế đến tăng trưởng tại các quốc gia phân tích, khi các hệ số ước lượng rất nhỏ và chưa có ý nghĩa thống kê. Với câu hỏi nghiên cứu thứ hai, kết quả phân tích thực trạng và kiểm định thực nghiệm đều chỉ ra xu hướng cạnh tranh thuế tại các quốc gia Đông Nam Á. Điều này hàm ý rằng các phân tích về tác động của chính sách thuế cần được đặt trong bối cảnh cạnh tranh thuế giữa các quốc gia. Từ cơ sở này, tác giả thực thi phương pháp ước lượng sai số tương quan phổ biến động, phương pháp được cho là phù hợp với giả định đơn vị chéo phụ thuộc để kiểm định tác động của thuế và cấu trúc thuế đến tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh cạnh tranh thuế tại trường hợp nghiên cứu này. Kết quả kiểm định từ phương pháp này cho thấy tự tương đồng với phương pháp trước song dấu và mức độ ý nghĩa tốt hơn. Điều này cho thấy sự phù hợp của phương pháp ước lượng sai số tương quan phổ biến động với đề tài nghiên cứu này. Tuy nhiên, kết quả kiểm định lần nữa chỉ ra tác động nhỏ và không có ý nghĩa thống kê của cấu trúc thuế đến tăng trưởng tại các quốc gia phân tích. Điều này hàm ý cấu trúc thuế chưa phải là yếu tố tác động có ý nghĩa đến tăng trưởng kinh tế tại các quốc gia Đông Nam Á giai đoạn này. Với câu hỏi nghiên cứu cuối cùng, tác giả phân tích tác động của thuế, cấu trúc trong ngắn hạn và dài hạn bằng phương pháp PMG. Kết quả kiểm định trong dài hạn cho thấy sự tương đồng với các phương pháp trước. Điều này củng cố thêm cho tính vững của kết quả kiểm định trong trường hợp nghiên cứu này. Tuy nhiên, kết quả cũng cho thấy tác động nhỏ và không có ý nghĩa thống kê của cấu trúc thuế đến tăng trưởng tại các quốc gia phân tích trong cả ngắn hạn và dài hạn.