Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh lời của các Ngân hàng Thương mại Việt Nam

Abstract

Ngành ngân hàng Việt Nam trong những năm gần đây chứng kiến rất nhiều biến cố xảy ra, một trong số đó là tình trạng nợ xấu tăng mạnh, lợi nhuận và khả năng sinh lời giảm sút, khả năng quản trị chưa tốt dẫn đến nhiều ngân hàng hoặc phải tự tái cấu trúc hoặc phải thực hiện sáp nhập để có thể tiếp tục hoạt động. Ngoài những ảnh hưởng từ điều kiện kinh tế vĩ mô, khả năng sinh lời của ngân hàng phụ thuộc rất nhiều vào các quyết định quản trị. Do đó nhằm giúp các nhà quản trị ngân hàng có những căn cứ để đưa ra các quyết định tốt hơn để gia tăng khả năng sinh lời, tác giả đã thực hiện nghiên cứu này. Mục tiêu của nghiên cứu là xác định các yếu tố và chiều ảnh hưởng của chúng đến khả năng sinh lời của Ngân hàng Thương mại để từ đó đưa ra giải pháp góp phần nâng cao khả năng sinh lời. Sử dụng dữ liệu gồm 23 ngân hàng thương mại Việt Nam trong giai đoạn 2006 - 2017 và thực hiện hồi quy với các mô hình OLS, FEM, REM để xem xét các yếu tố và chiều tác động của chúng đến khả năng sinh lời. Sau đó, thực hiện các kiểm định lựa chọn mô hình và sử dụng phương pháp Robust standard errors của Driscoll and Kraay’s (1998) để khắc phục các vi phạm giả thuyết hồi quy của mô hình. Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố rủi ro thanh khoản, mức độ hỗn hợp kinh doanh và lạm phát tác động cùng chiều đến khả năng sinh lời của ngân hàng thương mại, trong khi các yếu tố hiệu quả quản lý và rủi ro tín dụng tác động ngược chiều. Gia tăng tỷ lệ vốn chủ sở hữu trên tổng tài sản thì ROAA tăng nhưng lại làm ROAE giảm. Từ kết quả nghiên cứu, tác giả gợi ý các giải pháp để các nhà quản trị ngân hàng ứng dụng nhằm nâng cao khả năng sinh lời đó là quản lý thanh khoản hiệu quả, đa dạng hóa hoạt động của ngân hàng thương mại, theo dõi và dự báo lạm phát, nâng cao chất lượng các khoản cấp tín dụng, tăng cường quản lý chi phí và cân nhắc việc tăng vốn chủ sở hữu. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, nghiên cứu của tác giả còn tồn tại một số hạn chế đó là chưa xem xét tác động của khủng hoảng tài chính và ảnh hưởng của loại hình sở hữu ngân hàng đến khả năng sinh lời của ngân hàng thương mại.