Pháp luật về phòng chống rửa tiền thông qua công cụ tiền mã hoá: kinh nghiệm thế giới và giải pháp cho Việt Nam

Abstract

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu các mô hình rửa tiền đặc trưng sử dụng các công cụ tiền ảo khác nhau như tiền điện tử, tiền ảo, tiền kỹ thuật số và tiền mã hoá. Thật sự, tên gọi “tiền ảo” được các kênh truyền thông và các văn bản pháp luật sử dụng chưa thể hiện đúng bản chất của các loại tiền điện tử khác nhau. Do đó, đề tài cũng nghiên cứu liệu với các công cụ tiền điện tử khác nhau thì mức độ về rủi ro pháp lý, rủi ro giao dịch, mô hình rửa tiền có khác nhau hay không. Bên cạnh đó, tác giả đồng thời tìm hiểu và chỉ ra các nền kinh tế phát triển trên thế giới đã có những giải pháp gì trong nỗ lực phòng chống rửa tiền điện tử. Mặc dù tiền ảo được mua bán, trao đổi và sử dụng như một tài sản có giá trị và công cụ thanh toán cho các giao dịch trong và ngoài nước tại Việt Nam, nghiên cứu phát hiện hệ thống pháp luật Việt Nam chưa có quy định nào về tiền điện tử nói chung và đặc biệt là tiền mã hoá. Kết quả là, tác giả đã có những đề xuất về pháp lý như: công nhận tiền mã hoá như một loại tài sản, cho phép một đơn vị cung cấp dịch vụ tiền mã hoá có thể đăng ký làm công cụ thanh toán hợp pháp và tạo điều kiện cho nghiên cứu, phát triển các công nghệ ứng dụng tương tự sử dụng Blockchain. Về các giải pháp phòng chống rửa tiền bằng tiền mã hoá, tác giả cũng có những đề xuất liên quan tới việc nâng cao nhận thức và năng lực về phòng chống rửa tiền bằng cách tuân thủ nguyên tắc quan trọng - nhận diện khách hàng (KYC) của FATF. Đáng lưu ý, việc ứng dụng công nghệ cao trong kiểm soát giao dịch đáng ngờ, nhận diện khách hàng và truy vấn nguồn gốc giao dịch có thể mang tới một giải pháp cực kì hiệu quả, tiết kiệm thời gian và chi phí để ngăn chặn các hoạt động rửa tiền sử dụng tiền điện tử.