Ảnh hưởng của biến động dòng tiền đến mức độ nợ sử dụng trong cấu trúc vốn tại các công ty niêm yết Việt Nam

Abstract

Bài nghiên cứu này được thực hiện nhằm xem xét ảnh hưởng của biến động dòng tiền đến mức độ nợ sử dụng trong cấu trúc vốn của các công ty niêm yết Việt Nam dựa trên mẫu nghiên cứu của 551 công ty phi tài chính hiện đang được niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HSX) và Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) trong giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2018. Ngoài yếu tố biến động dòng tiền, bài nghiên cứu còn xem xét sự ảnh hưởng của mức độ đòn bẩy tài chính trung vị của ngành; giá trị thị trường trên giá trị sổ sách; khả năng sinh lợi; quy mô công ty; tài sản cố định hữu hình và lạm phát kỳ vọng đến mức độ nợ sử dụng trong cấu trúc vốn của các công ty hoạt động ở Việt Nam. Bên cạnh đó, tác giả còn tách mẫu nghiên cứu thành tứ phân vị theo tiêu chí dòng tiền hoạt động của doanh nghiệp nhằm nghiên cứu ảnh hưởng của dòng tiền hoạt động đến mối quan hệ giữa biến động dòng tiền và đòn bẩy tài chính của các doanh nghiệp. Thông qua việc sử dụng phương pháp GLS (General Least Square), bài nghiên cứu trưng ra bằng chứng cho thấy các doanh nghiệp có biến động dòng tiền cao thường có xu hướng giảm vay nợ vì với mức độ biến động dòng tiền cao sẽ làm cho doanh nghiệp khó có khả năng thực hiện các nghĩa vụ tài chính theo hợp đồng với chủ nợ, sử dụng nợ sẽ bất lợi, từ đó làm gia tăng khả năng rơi vào tình trạng kiệt quệ tài chính nên các doanh nghiệp này sẽ giảm vay nợ để giảm rủi ro tài chính. Ngoài ra, các doanh nghiệp thường có xu hướng duy trì mức độ nợ sử dụng trong cấu trúc vốn tập trung sát với tỷ lệ nợ trung bình của ngành; những doanh nghiệp có quy mô lớn thường có danh tiếng trên thị trường, dễ tạo uy tín đối với ngân hàng hơn, do đó, các công ty này dễ tiếp cận nguồn vốn vay với chi phí sử dụng vốn thấp hơn. Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu còn cho thấy khi doanh nghiệp nắm giữ lượng lớn tài sản hữu hình có thể ngụ ý rằng, doanh nghiệp đã có nguồn lợi nhuận ổn định, có khả năng sinh lợi tốt, nguồn vốn nội bộ dồi dào nên các doanh nghiệp này có xu hướng ít sử dụng nguồn tài trợ bên ngoài thông qua việc vay nợ. Cuối cùng, kết quả nghiên cứu còn cho thấy các doanh nghiệp có dòng tiền hoạt động thấp sẽ có độ nhạy cảm giữa biến động dòng tiền và đòn bẩy tài chính cao hơn nhóm doanh nghiệp có dòng tiền hoạt động cao. Việc doanh nghiệp có dòng tiền hoạt động thấp kết hợp với dòng tiền có sự biến động lớn sẽ dẫn tới rủi ro kinh doanh cao, do đó, để giảm rủi ro tổng thể, các doanh nghiệp đã giảm nợ vay để giảm rủi ro tài chính.