Phân tích chuỗi giá trị và hiệu quả sản xuất của các hộ nuôi cá tra ở Đồng bằng Sông Cửu Long

Abstract

Luận án đã được thực hiện trên địa bàn 3 tỉnh: An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long và thành phố Cần Thơ. Luận án đã sử dụng phân tích chuỗi giá trị và phân tích hiệu quả sản xuất, sử dụng phương pháp phân tích hàm sản xuất và hàm chi phí biên ngẫu nhiên, kết hợp với phân tích mô hình PEST, 5 áp lực cạnh tranh của Porter và phân tích ma trận SWOT, sử dụng phương pháp phỏng vấn trực tiếp các tác nhân tham gia trong chuỗi giá trị cá tra, thảo luận nhóm, phỏng vấn chuyên sâu và thu thập những dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục Thủy sản, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, các tạp chí khoa học và chuyên ngành khác có liên quan. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng, kênh thị trường chính của chuỗi giá trị cá tra là kênh xuất khẩu, có 2 tác nhân chính tham gia trong chuỗi giá trị là các hộ/tổ chức nuôi và các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu. Trong quá trình sản xuất và tiêu thụ, các hộ sản xuất cá tra còn gặp nhiều khó khăn. Trong đó, nổi trội nhất là khó khăn trong khâu cung cấp và sử dụng con giống. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, mặc dù hiệu quả sản xuất của các hộ nuôi tương đối cao, nhưng vẫn còn dư địa để gia tăng do kỹ thuật sản xuất còn hạn chế. Trong khi đó, các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu phải đối mặt thường xuyên với sự bất ổn định về giá cả và nhu cầu xuất khẩu, cũng như những rào cản kỹ thuật từ các nước nhập khẩu. Dựa trên cơ sở những khó khăn, cũng như những thuận lợi có được của các hộ nuôi và doanh nghiệp chế biến xuất khẩu, tác giả đã đề xuất 7 giải pháp để nâng cao hiệu quả sản xuất cho các hộ nuôi và 4 giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu.