Các yếu tố tác động đến hành vi phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn của người dân trên địa bàn thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai

Abstract

Hoạt động phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn đã mang lại những lợi ích thiết thực cho công tác bảo vệ môi trường, giúp tiết giảm nguồn tài nguyên và hạn chế những tác động tiêu cực đối với môi trường. Quản lý chất thải gồm các quá trình: phòng ngừa, giảm thiểu, giám sát, phân loại, thu gom, vận chuyển, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải. Bên cạnh những vấn đề về cơ sở hạ tầng và công nghệ xử lý chất thải thì việc nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân trong việc tham gia phân loại chất thải cần được quan tâm, đánh giá. Tuy triển khai thực hiện từ năm 2008, song hiệu quả chương trình phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn tại 4 phường nội ô của thành phố Biên Hòa nói riêng và các huyện/thành phố trên địa bàn Đồng Nai nói chung chưa đạt kết quả mong muốn. Để xác định yếu tố tác động và đo lường mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến hành vi phân loại chất thải của người dân từ đó đề xuất các hàm ý chính sách để nâng cao sự tham gia của người dân trong hoạt động phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn thành phố Biên Hòa là vấn đề có ý nghĩa nghiên cứu. Đề tài đã vận dụng mô hình Lý thuyết hành vi kế hoạch (TPB) làm khung phân tích, nghiên cứu định lượng trên 215 phiếu khảo sát hợp lệ. Sau đó, tác giả thực hiện kiểm định thang đo, phân tích nhân tố khám phá EFA và phân tích hồi quy tuyến tính nhằm xác định mối quan hệ của các yếu tố tác động đến hành vi phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn của người dân trên địa bàn thành phố Biên Hòa. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 6 yếu tố tác động đến hành vi của người dân trong hoạt động phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn; trong đó, có 5 nhân tố (Thái độ, Các quy định của pháp luật, Kiến thức, Chuẩn chủ quan và Hoạt động truyền thông) tác động thuận chiều và 01 nhân tố (Nhận thức kiểm soát hành vi) tác động ngược chiều với hành vi phân loại chất thải. Các giải pháp về công nghệ, cơ chế chính sách, đầu tư trang thiết bị, đào tạo, bố trí lực lượng,… đã được tác giả đề xuất nhằm thúc đẩy và nâng cao hiệu quả thực hiện chương trình phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn thành phố Biên Hoà, tỉnh Đồng Nai