Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng lợi nhuận của các công ty bị mua lại niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Abstract

Nghiên cứu vận dụng cách tiếp cận đo lường chất lượng lợi nhuận (CLLN) qua biến dồn tích theo mô hình được đề xuất bởi Larcker and Richardson (2004), thêm biến BM tỷ lệ giá trị sổ sách của vốn chủ sở hữu trên giá trị thị trường của nó và biến CFO dòng tiền hoạt động được thêm vào mô hình Modified - Jones (Dechow el. at, 1995) và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến CLLN đo lường được. Các nhân tố trong mô hình đo lường gồm tính độc lập của hội đồng quản trị, quy mô công ty, đòn bẩy tài chính, dòng tiền hoạt động, triển vọng phát triển, công ty kiểm toán (Big 4) và lợi nhuận (ROE). Dữ liệu của bài nghiên cứu được thu thập từ thông tin công bố của 35 công ty bị mua lại niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam (NYTTTCKVN) giai đoạn 4 năm từ 2015-2018. Sau đó, thực hiện các phân tích, kiểm định để kiểm chứng các giả thuyết nghiên cứu. Kết quả thực chứng cho thấy các nhân tố: tính độc lập của HĐQT, đòn bẩy tài chính, dòng tiền hoạt động tác động cùng chiều đến CLLN; nhân tố triển vọng phát triển, nhân tố lợi nhuận (ROE) tác động ngược chiều đến CLLN, nhân tố quy mô công ty và Big 4 thì không tác động đến CLLN của các công ty bị mua lại NYTTTCKVN. Đồng thời, kết quả đo lường biến dồn tích có thể điều chỉnh (DA) - đại diện CLLN cho thấy các công ty bị mua lại NYTTTCKVN có xu hướng điều chỉnh làm tăng lợi nhuận, đặc biệt trong giai đoạn hoạt động M&A trên thị trường diễn ra mạnh thì sự tác động này càng cao.