Các nhân tố ảnh hưởng đến thái độ hoài nghi nghề nghiệp hướng đến chất lượng kiểm toán: nghiên cứu tại Việt Nam

Abstract

Duy trì thái độ hoài nghi nghề nghiệp phù hợp là một trong những biện pháp để gia tăng chất lượng kiểm toán, giảm thiểu các cuộc kiện tụng, giữ vừng niềm tin của công chúng đến với thông tin báo cáo tài chính. Với lời kêu gọi duy trì thái độ hoài nghi nghề nghiệp từ phía hội nghề nghiệp, cơ quan ban hành chuẩn mực và từ các nhà học thuật. Vì vậy, tìm hiểu về các chủ đề liên quan về thái độ hoài nghi nghề nghiệp là rất cần thiết. Mục tiêu luận án là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến thái độ hoài nghi nghề nghiệp nhằm hướng đến chất lượng kiểm toán tại các doanh nghiệp kiểm toán Việt Nam. Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp. Sử dụng kỹ thuật phân tích PLS-SEM để kiểm định các giả thuyết với hỗ trợ từ phần mềm SPSS 23.0 và SmartPLS 3.2.8. Mô hình với dữ liệu từ 206 kiểm toán viên hành nghề cho thấy thái độ hoài nghi nghề nghiệp bị ảnh hưởng trực tiếp bởi 07 nhân tố thuộc 03 nhóm bao gồm nhóm nhân tố kiểm toán viên: năng lực kiểm toán viên, đạo đức nghề nghiệp, động lực cá nhân; nhóm nhân tố doanh nghiệp kiểm toán: ảnh hưởng cấp trên, áp lực thời gian; nhân tố khách hàng: mối quan hệ với khách hàng; nhân tố bên ngoài: trách nhiệm pháp lý và kiểm soát chất lượng. Kết quả cho thấy 4 nhân tố bao gồm năng lực kiểm toán viên, Đạo đức nghề nghiệp, động lực cá nhân, ảnh hưởng cấp trên có tác động thuận chiều đến thái độ hoài nghi nghề nghiệp. Ba nhân tố còn lại có kết quả cùng dấu kỳ vọng nhưng không có mức ý nghĩa thống kê. Hơn nữa, kết quả cũng thể hiện tác động thuận chiều của thái độ hoài nghi nghề nghiệp đến chất lượng kiểm toán. Luận án sẽ là một kênh tham khảo cho cơ quan ban hành, doanh nghiệp kiểm toán, kiểm toán viên để tìm hiểu về thái độ hoài nghi nghề nghiệp và ra các quyết định phù hợp hướng đến chất lượng kiểm toán tại các doanh nghiệp kiểm toán Việt Nam.