Tác động của ngày đáo hạn hợp đồng giao sau chỉ số đến thị trường chứng khoán Việt Nam

Abstract

Ở Việt Nam có rất ít bài nghiên cứu về chứng khoán phái sinh cũng như tác động của chứng khoán phái sinh nói chung, và hợp đồng giao sau chỉ số nói riêng đến thị trường chứng khoán cơ sở. Đặc biệt là các bài nghiên cứu mức độ tác động của hợp đồng giao sau chỉ số vào ngày đáo hạn đến thị trường cơ sở. Điều này gây ra những khó khăn cho các nhà đầu tư trong việc tìm hiểu và sử dụng công cụ này một cách hợp lý. Do đó với mục tiêu là tìm ra những bằng chứng về tác động của ngày đáo hạn hợp đồng giao sau VN30 đến thị trường chứng khoán Việt Nam, ở đây cụ thể là những tác động đến khối lượng giao dịch, lợi nhuận, biến động giá và sự đảo chiều của VN30 vào ngày đáo hạn. Từ đó để giúp các nhà đầu tư có cái nhìn khách quan về hợp đồng giao sau cũng như có chiến lược giao dịch phù hợp và tránh các rủi ro do các công cụ này gây ra. Bài nghiên cứu sử dụng phương pháp Wilcoxon để so sánh sự khác biệt về khối lượng giao dịch, lợi nhuận, biến động giá và sự đảo chiều giữa hai nhóm: một nhóm gồm các ngày đáo hạn (thường là ngày thứ Năm) và một nhóm gồm các ngày so sánh không phải đáo hạn. Thời gian nghiên cứu của luận văn là 3 năm từ ngày 10/08/2017 đến 10/08/2020, gồm 36 ngày đáo hạn và 119 ngày so sánh không phải đáo hạn. Tôi xem xét các tác động đến khối lượng giao dịch, lợi nhuận, biến động giá và sự đảo ngược giá vào ngày đáo hạn đến VN30. Bằng phương pháp đã nêu, tôi đã tìm thấy bằng chứng ở mức ý nghĩa 10% về khối lượng bất thường và lợi nhuận bất thường, bằng chứng ở mức ý nghĩa 1% trong biến động giá của VN30 vào ngày đáo hạn. Tuy nhiên, tôi không tìm thấy bằng chứng về sự đảo ngược giá vào sau ngày đáo hạn như các nghiên cứu ở thị trường khác. Bài nghiên cứu giúp cung cấp kiến thức cho nhà đầu tư về hợp đồng giao sau chỉ số cũng như những bằng chứng về ảnh hưởng của công cụ này đến thị trường chứng khoán Việt Nam vào ngày đáo hạn để giúp các nhà đầu tư có cái nhìn chi tiết và toàn diện về các hợp đồng giao sau, đồng thời đóng góp những bằng chứng thực nghiệm về tác động của ngày đáo hạn hợp đồng giao sau chỉ số VN30 tại thị trường chứng khoán Việt Nam. Luận văn được thực hiện trong khoảng thời gian đầu hợp đồng giao sau chỉ số VN30 mới được đưa vào giao dịch, nên tôi gặp phải một số khó khăn về mặt thu thập dữ liệu. Việc nghiên cứu tác động của ngày đáo hạn sẽ chính xác hơn khi sử dụng giá trị giao dịch thay vì khối lượng giao dịch, và xem xét trong khung thời gian dài hơn với dữ liệu tần số cao (dữ liệu 1 phút hoặc 5 phút) khi có cơ sở dữ liệu đầy đủ. Ngoài ra, luận văn chỉ xem xét liệu có những tác động đến khối lượng giao dịch, lợi nhuận, sự biến động và sự đảo chiều của VN30 vào ngày đáo hạn không, mà chưa xem xét cụ thể mức độ tác động như thế nào, do đó, tôi đề xuất ước lượng thêm mô hình trong các hướng nghiên cứu tiếp theo để làm rõ hơn về vấn đề này.