Sinh kế bền vững cho hộ gia đình bị thu hồi đất thuộc dự án Quốc lộ 1A – tuyến tránh Thành phố Biên Hoà, tỉnh Đồng Nai

Abstract

Luận văn nghiên cứu các yếu tố tác động đến sinh kế của người dân khi Nhà nước thu hồi đất; nguồn lực hiện có của người dân bị thu hồi đất; chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chính sách đào tạo nghề, giải quyết việc làm của chính quyền để hỗ trợ người dân vượt qua khó khăn tạo sinh kế bền vững hơn; những vấn đề tồn tại, bức xúc hiện nay của người dân sau khi Nhà nước thu hồi đất. Nghiên cứu đã sử dụng Khung phân tích sinh kế của Cơ quan Phát triển kinh tế Vương quốc Anh (DFID) để xây dựng câu hỏi, thu thập số liệu, phân tích, đánh giá, xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sinh kế bền vững cho các hộ dân bị thu hồi đất thuộc dự án Quốc lộ 1A – Tuyến tránh thành phố Biên Hoà tại phường Phước Tân, phường Long Bình Tân thành phố Biên Hoà và xã Bình Minh, huyện Trảng Bom. Nghiên cứu tập trung thu thập số liệu qua khảo sát của các hộ dân bị thu hồi đất, phân tích, đánh giá về bối cảnh bị tổn thương, nguồn lực người dân phục hồi sinh kế, chiến lược sinh kế Nhà nước hỗ trợ hộ dân và kết quả sinh kế đạt được. Kết quả nghiên cứu cho thấy hộ gia đình, cá nhân hoàn toàn bị động khi Nhà nước thu hồi đất, chưa có sự chuẩn bị cho cú sốc này; tỷ lệ thất nghiệp người dân tăng sau khi Nhà nước thu hồi đất; chính sách bồi thường ngang giá nhưng thực tế giá bồi thường, hỗ trợ của Nhà nước đối với đất đai và nhà cửa, vật kiến trúc tương đối thấp hơn giá thị trường; bố trí tái định cư tương đối tốt nhưng sinh kế chưa đồng đều; chưa định hướng sử dụng tiền bồi thường, hỗ trợ vào mục tiêu cải thiện sinh kế; công tác đánh giá, kiểm tra, giám sát hiệu quả chính sách chuyển đổi nghề, giải quyết việc làm chưa được thực hiện; hỗ trợ chuyển đổi nghề chủ yếu bằng chi trả tiền, chưa thực sự quan tâm đời sống người dân sau khi bị thu hồi đất; công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chủ yếu tập trung quy trình, thủ tục, chính sách mang tính cào bằng, chưa quan tâm cuộc sống hộ dân. Qua nghiên cứu, tác giả đã kiến nghị các vấn đề cần điều chỉnh, bổ sung chính sách, cách triển khai và đánh giá, kiểm tra, giám sát để hỗ trợ người dân có đất bị thu hồi sớm phục hồi sinh kế đối với dự án này và thời gian tới trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.