Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng IFRS tại các doanh nghiệp Việt Nam

Abstract

Việc Bộ Tài chính ban hành Quyết định 345/QĐ-BTC ngày 16/3/2020 về việc phê duyệt Đề án Áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính tại Việt Nam đã cho thấy sự quyết tâm của Việt Nam trong lộ trình áp dụng IFRS. Chính vì vậy luận án lựa chọn hướng nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng IFRS tại Việt Nam với mong muốn có thể làm rõ vấn đề đang rất được chú trọng trong lĩnh vực kế toán tại Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Mục tiêu của luận án là xác định và đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đối với việc áp dụng IFRS tại các doanh nghiệp Việt Nam. Luận án kết hợp cả hai phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để xây dựng và kiểm định giả thuyết, trong đó phần mềm SmartPLS được sử dụng để kiểm định mô hình nghiên cứu chính thức. Kết quả nghiên cứu sau cuộc khảo sát 221 doanh nghiệp Việt Nam cho thấy các nhân tố hành vi tác động đến việc áp dụng IFRS gồm có: Thái độ, Nhận thức về áp lực xã hội, Nhận thức về sự kiểm soát, và Nhận thức về tính hữu ích. Trong đó, nhân tố Thái độ chịu tác động bởi Nhận thức về tính hữu ích; trong khi nhân tố Nhận thức về áp lực xã hội chịu tác động của Áp lực chuyên môn, Áp lực mô phỏng, và Áp lực cưỡng chế; còn nhân tố Nhận thức về sự kiểm soát cũng chịu tác động bởi Nguồn lực và Điều kiện cần có. Về mặt lý luận, luận án cung cấp bằng chứng thực nghiệm về tác động của các nhân tố đến việc áp dụng IFRS vào các doanh nghiệp Việt Nam thông qua việc kết hợp được hai lý thuyết nền cơ bản nhất về việc áp dụng IFRS là lý thuyết hành vi dự định của tác giả Ajzen (1991) và lý thuyết đẳng cấu thể chế của DiMaggio và Powell (1983). Về mặt thực tiễn, luận án đưa ra các hàm ý nhằm thúc đẩy quá trình áp dụng IFRS đối với các nhà hoạch định chính sách để có thể hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận IFRS một cách hiệu quả nhất. Kết quả nghiên cứu cũng có thể góp phần giúp cho các doanh nghiệp có góc nhìn tổng quan hơn về việc áp dụng IFRS, qua đó có sự chuẩn bị đầy đủ nhất cho việc áp dụng sắp tới.