Vốn trí tuệ và hiệu quả tài chính – nghiên cứu thực nghiệm ngành ngân hàng Việt Nam

Abstract

Trong thời đại của nền kinh tế thông tin, thế giới bắt đầu đánh giá rất cao sức mạnh của tri thức, kỹ năng, công nghệ v.v, tất cả chúng được gọi là vốn trí tuệ, vốn trí tuệ là một phần trong tài sản vô hình, là nguồn lực của tổ chức dựa trên nền tảng tri thức và là lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Ngoài ra, toàn cầu hóa đang là xu thế tất yếu của nền kinh tế hiện đại, việc hội nhập để cùng phát triển là xu hướng chung của các tổ chức thuộc các quốc gia trên toàn thế giới. Các định chế, tổ chức tài chính nói chung và ngành ngân hàng nói riêng cũng không ngoại lệ. Từ sau cuộc suy thoái kinh tế 2008, ngành ngân hàng Việt Nam đã có những bước hồi phục và phát triển rực rỡ, ghi dấu thành công vượt bậc và một trong những lý do nổi trội là việc áp dụng những nền tảng công nghệ trong quá trình vận hành, quản lý và hoạt động. Mặt khác, không phải TSVH nào cũng được ghi nhận trên báo cáo tài chính. Vì vậy, hiệu quả tài chính nói riêng hay đến cả giá trị của các ngân hàng có thể chưa được đánh giá một cách đầy đủ, khách quan và toàn diện. Xuất phát từ thực tế trên, tác giả lựa chọn đề tài “Vốn trí tuệ và hiệu quả tài chính. Nghiên cứu thực nghiệm ngành ngân hàng Việt Nam” làm vấn đề nghiên cứu với mục tiêu cung cấp bằng chứng thực nghiệm về mối quan hệ giữa vốn trí tuệ và hiệu quả tài chính các ngân hàng tại thị trường Việt Nam. Sử dụng mẫu dữ liệu của 30 ngân hàng trong giai đoạn 2011-2019, vận dụng mô hình VAIC được nghiên cứu bởi Pulic (1998) kết hợp với phương pháp nghiên cứu định lượng, kết quả thực nghiệm tại thị trường Việt Nam cho thấy, vốn trí tuệ có tác động dướng đến hiệu quả tài chính ngành ngân hàng Việt Nam, các thành phần trong vốn trí tuệ là vốn con người và vốn cấu trúc cũng là nhân tố góp phần làm tăng thêm lợi nhuận và thu nhập lãi cho ngân hàng, nhất là vốn cấu trúc.