Ảnh hưởng của đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ đến lợi nhuận của các ngân hàng tại Việt Nam

Abstract

Nguồn thu nhập truyền thống của các ngân hàng thương mại là từ chênh lệch thu nhập từ hoạt động cho vay và chi phí huy động. Gần đây, với sự bùng nổ về số lượng các ngân hàng cũng như số lượng các công ty tài chính dẫn đến sự cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng ngày càng khốc liệt, các ngân hàng có xu hướng đa dạng hóa nguồn thu và tìm kiếm nguồn thu nhập từ các hoạt động phi truyền thống như nguồn thu từ phí dịch vụ và chứng khoán. Nghiên cứu này xem xét vấn đề đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ đối với lợi nhuận của các ngân hàng thương mại Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu của 20 ngân hàng thương mại ở Việt Nam, trong đó bao gồm 3 ngân hàng thương mại nhà nước và 17 ngân hàng thương mại cổ phần từ năm 2010 đến năm 2019 được thu thập từ báo cáo thường niên và báo cáo tài chính của các ngân hàng. Bằng phương pháp ước lượng hồi quy theo phương pháp FGLS cho dữ liệu bảng, kết quả nghiên cứu cho thấy bằng chứng cho mối tương quan đa dạng hóa thu nhập từ sản phẩm dịch vụ tác động cùng chiều với rủi ro và tác động ngược chiều với lợi nhuận của các ngân hàng. Với những khó khăn gặp phải do nền kinh tế toàn cầu khủng hoảng, số lượng ngân hàng trong và ngoài nước gia nhập thị trường ngày càng nhiều cộng với những quy định ngày càng siết chặt của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các ngân hàng cần phải thực hiện đa dạng hóa nguồn thu nhập từ sản phẩm dịch vụ để hạn chế rủi ro tín dụng. Tuy nhiên kết quả thực nghiệm cung cấp bằng chứng về đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ là không có lợi cho các ngân hàng thương mại ở Việt Nam. Các ngân hàng tập trung chủ yếu vào các hoạt động trung gian truyền thống sẽ mang lại lợi nhuận cao hơn và rủi ro thấp hơn các ngân hàng có chiến lược đa dạng hóa thu nhập. Kết quả cũng hàm ý đến việc đầu tư, mở rộng hoạt động cũng như áp dụng công nghệ hiện đại, đào tạo nhân viên… là cần thiết để các ngân hàng có thể gia tăng hiệu quả hoạt động.