Cân đối ngân sách nhà nước trong điều kiện áp dụng Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015 – Trường hợp Thành phố Hồ Chí Minh

Abstract

Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương có đóng góp ngân sách lớn nhất cả nước, có tốc độ tăng trưởng kinh tế gấp khoảng 1,5 lần cả nước. Năm 2019, Thành phố đóng góp khoảng 411.315 nghìn tỷ đồng trong tổng thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, số thu ngân sách thực tế Thành phố được hưởng ngày càng giảm do tỷ lệ điều tiết cho ngân sách Thành phố có xu hướng giảm qua từng thời kỳ ổn định ngân sách, giai đoạn 2017-2020 tỷ lệ điều tiết của thành phố chỉ còn được hưởng 18%; tỷ lệ phân chia nguồn thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách thành phố giảm mạnh trong thời kỳ ổn định ngân sách 2017-2020 đã đưa ra những khó khăn và là thách thức cho thành phố trong việc cân đối ngân sách; bên cạnh đó, những khoản thu phát sinh từ đất khó dự báo, chưa khai thác hết tiềm năng của các nguồn lực đất đai, tài nguyên, công sản là các yếu tố ảnh hưởng đến đến việc phân bổ nguồn lực. Trước tình tình thực tế, việc cân đối ngân sách thành phố trong giai đoạn 2017-2019 vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Do đó, nghiên cứu sử dụng phương pháp thống kê mô tả trên cơ sở các số liệu thứ cấp từ các nguồn số liệu thu thập để làm cơ sở phân tích và đánh giá những điểm chưa phù hợp trong việc cân đối ngân sách thành phố. Từ đó, đưa ra các khuyến nghị cụ thể về cân đối ngân sách nhà nước nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và tạo điều kiện cho Thành phố phát huy tính tự chủ trong quản lý ngân sách, khai thác tiềm năng, thế mạnh của địa phương.