Quản lý kinh phí ngân sách nhà nước cho công tác y tế dự phòng: trường hợp tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu

Abstract

Hiện nay, lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh được quy định cụ thể tại Nghị định số 85/2012/NĐ-CP ngày 15/10/2012 của Chính phủ về cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp y tế công lập và giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập; Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập. Trên cơ sở đó, đến nay giá dịch vụ khám chữa bệnh đã cơ cấu đủ tiền lương vào giá nên ngân sách địa phương phân bổ cho ngành y tế chỉ tập trung vào khối y tế dự phòng. Tại Bà rịa – Vũng tàu giai đoạn từ năm 2017-2019, bệnh sốt xuất huyết: có 13.970 ca mắc: trong đó có 13 ca nặng, 5 ca tử vong; Tay chân miệng: ghi nhận 2.838 ca mắc: trong đó có 2 ca nặng, 0 ca tử vong; Bệnh Thủy đậu: ghi nhận 1.437 ca mắc đã được điều trị, không có ca nặng tử vong; Bệnh Quai bị: ghi nhận 1.121 ca mắc đã được điều trị, không có ca nặng tử vong. Ngoài ra, với sự xuất hiện của đại dịch Covid - 19, qua việc bố trí và phân bổ kinh phí ngân sách nhà nước cấp cho công tác phòng chống dịch (cách ly, xét nghiệm…) tác giả nhận thấy có nhiều bất cập như: Thực tế, nhiều nguồn ngân sách, kinh phí chủ yếu tập trung đầu tư cho hệ y tế điều trị. Việc đầu tư cho Y tế dự phòng còn rất khiêm tốn và bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu: cơ sở vật chất xuống cấp đáng báo động; trang thiết bị nghèo nàn, lạc hậu....Nguồn nhân lực trong công tác Y tế dự phòng có thể nói rất thiếu, thực tế mới chỉ đáp ứng được 76% nhu cầu tuyến trung ương. Nhiều bác sĩ trẻ khi ra trường "né" ngành Y tế dự phòng tìm "nguồn chảy" vào các bệnh viện tuyến trên, phòng khám tư nhân... do bác sĩ ngành Y tế dự phòng ít có cơ hội được tham gia công tác điều trị để nâng cao nghiệp vụ chuyên môn. Bên cạnh đó, những công việc rất vất vả như: công tác phòng, chống dịch bệnh; khảo sát thực tiễn; tuyên truyền vận động gặp rất nhiều khó khăn; luôn phải có mặt nơi "đầu sóng ngọn gió"; trực tiếp đánh giá các ca bệnh, có thể bị phơi nhiễm,... Chưa kể, cách làm lâu nay vẫn là dự phòng bị động, chứ không phải chủ động như yêu cầu. Theo quan sát và thực tiễn công việc, tác giả nhận thấy rằng đứng ở góc độ quản lý ngân sách, nguồn lực luôn có hạn so với nhu cầu, nguồn lực dành cho y tế dự phòng cũng không là ngoại lệ. Thế nhưng, cách quản lý và phân bổ ngân sách cho y tế dự phòng nói riêng, cho tất cả các hoạt động khác nói chung ở Việt Nam cũng như Bà Rịa – Vũng Tàu là dựa theo khoản mục đầu vào cũng là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến những bất cập nói trên”. Thực tế đó, cộng thêm hiện tại tác giả đang phụ trách Phòng Tài chính – Kế toán Sở Y tế Tỉnh Bà rịa – Vũng Tàu, tác giả quyết định chọn đề tài: “Phân bổ kinh phí cho công tác y tế dự phòng tại địa phương theo kết quả đầu ra: Trường hợp tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu” làm luận văn thạc sĩ.