Các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ trong các doanh nghiệp hàng không tại Việt Nam

Abstract

Mục tiêu của nghiên cứu này là phân tích đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của Hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) trong các doanh nghiệp (DN) hàng không tại Việt Nam. Hệ thống KSNB luôn được xem là một nội dung quan trọng mà tất cả các tổ chức cần dành sự quan tâm để hoàn thiện, nhằm nâng cao hiệu quả của chính cấu trúc đó. Tuy nhiên hầu hết các nghiên cứu về chủ đề này chủ yếu là tại các DN sản xuất, thương mại và dịch vụ. Nghiên cứu tiến hành khảo sát trực tuyến bằng bảng hỏi gửi đến Ban giám đốc, các cán bộ quản lý, kế toán trưởng, nhân viên kế toán của các công ty hàng không trong nước (bao gồm công ty mẹ, công ty con, chi nhánh công ty) từ tháng 06 đến tháng 08 năm 2021. Mẫu khảo sát được lựa chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện với cỡ mẫu 315. Sử dụng phân tích mô hình bình phương tối thiểu (OLS) để đánh giá mối quan hệ giữa các nhân tố trong mô hình nghiên cứu. Bên cạnh năm thành phần cơ bản thì kết quả đã xác định có thêm hai nhân tố mới có ảnh hưởng đến cấu trúc kiểm soát của các đơn vị thuộc lĩnh vực hàng không. Kết quả phân tích hồi quy cho thấy 07/07 nhân tố đều có ảnh hưởng tích cực và giải thích tốt ý nghĩa ảnh hưởng của chúng đến tính hữu hiệu của hệ thống KSNB tại các DN hàng không tại Việt Nam. Trong đó, nhân tố giải thích tốt nhất đến tính hữu hiệu của hệ thống KSNB tại các DN hàng không tại Việt Nam là nhân tố đánh giá rủi ro. Nhân tố thông tin truyền thông có mối quan hệ thuận chiều với biến phụ thuộc. Quản lý và vận dụng tốt quy trình quản trị rủi ro sẽ gia tăng tính hữu hiệu của hệ thống KSNB. Nguồn nhân lực, môi trường kiểm soát, hoạt động kiểm soát có vai trò quan trọng thúc đẩy tính hữu hiệu của hệ thống KSNB của các DN hàng không. Nhân tố giám sát ảnh hưởng yếu nhất và có mối quan hệ tương quan thuận chiều với tính hữu hiệu của hệ thống KSNB các DN hàng không tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu là cơ sơ sở quan trọng nhằm đề xuất một số hàm ý quản trị tương ứng để hỗ trợ cho nhà quản lý trong việc xây dựng giải pháp thích hợp nhằm nâng cao hơn nữa tính hữu hiệu của hệ thống KSNB các DN hàng không tại Việt Nam.