Đặc điểm quá tự tin, thù lao giám đốc điều hành và hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Abstract

Vấn đề chi trả thù lao cho giám đốc điều hành đang rất được các nhà nghiên cứu trên thế giới quan tâm hiện nay. Vì cơ chế quản trị thù lao của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn còn khá mới mẻ, các dữ liệu nghiên cứu vẫn còn hạn chế, do đó rất ít các nghiên cứu được thực hiện dựa trên đề tài này. Vì vậy, việc tìm hiểu và nghiên cứu về vấn đề này thực sự rất cần thiết, không những cho các nhà lãnh đạo, các ban quản lý, các chủ doanh nghiệp… mà cho cả những nhà nghiên cứu, các nhà ban hành chính sách hiện nay. Mục tiêu chính của luận án này là nhằm tìm hiểu các yếu tác động lên thù lao giám đốc điều hành, mối quan hệ giữa thù lao giám đốc điều hành và hiệu quả kinh doanh dựa trên lý thuyết đại diện; các yếu tố tạo nên quyền lực giám đốc điều hành dựa trên lý thuyết quyền lực quản lý và các yếu tố này tác động ra sao đến độ nhạy thù lao giám đốc điều hành-hiệu quả kinh doanh; đặc biệt sự tác động của đặc điểm quá tự tin của giám đốc điều hành lên cơ chế thù lao và lên hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Luận án còn tìm hiểu các yếu tố riêng biệt cho tình hình thực tế tại Việt Nam, đó chính là các doanh nghiệp sở hữu tập trung của Nhà nước, sở hữu gia đình, đây là các loại hình doanh nghiệp khá phổ biến tại Việt Nam. Với phương pháp nghiên cứu hồi quy, xử lý nội sinh qua mô hình GMM (Generalized Method of Moments). Nghiên cứu kết hợp cả lý thuyết đại diện, lý thuyết quyền lực quản lý, với mẫu nghiên cứu gồm 225 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam bao gồm Sở Giao Dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) và Sở Giao Dịch Chứng Khoán Hà Nội (HNX), với 1350 quan sát trong 6 năm từ năm 2012-2017. Kết quả nghiên cứu gồm có: Hiệu quả hoạt động tác động mạnh mẽ và cùng chiều đến thù lao giám đốc điều hành bằng tiền. Độ nhạy thù lao - hiệu quả kinh doanh : cùng chiều mạnh mẽ nếu công ty có các cổ đông sở hữu cổ phần lớn hơn và ngược chiều nếu công ty có 1 trong các trường hợp sau: các giám đốc có trình độ từ MBA trở lên; giám đốc có tỷ lệ sở hữu cổ phiếu trên 5%. Sự quá tự tin của CEO ảnh hưởng cùng chiều đến thù lao bằng tiền mặt. Đối với các doanh nghiệp không có sở hữu Nhà nước có cơ chế thù lao ưu đãi khuyến khích cho các CEO quá tự tin. Và cuối cùng các CEO quá tự tin được tìm thấy có tác động cùng chiều đáng kể với hiệu quả hoạt động kinh doanh. Kết quả nghiên cứu của luận án có thể đóng góp thêm một cái nhìn khá bao quát, toàn diện về cơ chế thù lao và hiệu quả quản trị doanh nghiệp tại Việt Nam. Qua đó, luận án cũng bổ sung vào kho tàng nghiên cứu về tài chính hành vi ở châu Á, vốn vẫn được coi là còn thưa thớt hiện nay.