Ảnh hưởng của một số tính cách đến dự định đầu tư cổ phiếu của các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Việt Nam: Vai trò trung gian của nhận thức rủi ro, nhận thức không chắc chắn và kết quả đầu tư

Abstract

Nghiên cứu nhằm tìm hiểu các mối quan hệ giữa đặc điểm các tính cách cá nhân của nhà đầu tư,”nhận thức rủi ro, nhận thức sự không chắc chắn, kết quả đầu tư và dự định tiếp tục đầu tư cổ phiếu trong tương lai tại thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam. Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Kết quả cho thấy các thang đo đạt độ tin cậy, đạt giá trị thích hợp, mô hình nghiên cứu phù hợp với tình hình thực tế, và các mối quan hệ ảnh hưởng trực tiếp, gián tiếp như sau: (i) tính hướng ngoại ảnh hưởng trực tiếp và cùng chiều đến dự định đầu tư. (ii) Tính hướng ngoại ảnh hưởng cùng chiều và tính dễ chịu ảnh hưởng ngược chiều đến nhận thức rủi ro. (iii) Tính cởi mở sẵn sàng trải nghiệm, tính hướng ngoại, tính dễ chịu ảnh hưởng cùng chiều và tính nhạy cảm ảnh hưởng ngược chiều đến nhận thức sự không chắc chắn, (iv) nhận thức rủi ro và sự không chắc chắn ảnh hưởng cùng chiều đến kết quả đầu tư, (v) kết quả đầu tư ảnh hưởng cùng chiều đến dự định đầu tư, (vi) bốn trong năm tính cách: tính hướng ngoại, cởi mở, dễ chịu và nhạy cảm ảnh hưởng gián tiếp đến dự định đầu tư thông qua nhận thức rủi ro, nhận thức sự không chắc chắn và kết quả đầu tư. Nghiên cứu đã xây dựng một mô hình với sự kết hợp của cả ba lý thuyết nền tảng: tính cách, tài chính và dự định hành vi; trong đó, lý thuyết tài chính là trung gian kết nối mối quan hệ giữa lý thuyết tính cách và dự định đầu tư. Ngoài ra, nghiên cứu phát triển thang đo nhận thức rủi ro, nhận thức không chắc chắn về việc đầu tư các loại cổ phiếu đang giao dịch trên TTCK Việt Nam và giúp các nhà đầu tư cá nhân hiểu rõ hơn tính cách của mình, hiểu rõ tầm quan trọng của nhận thức rủi ro, nhận thức không chắc chắn và hài lòng kết quả đầu tư để dự định tiếp tục đầu tư cổ phiếu trong tương lai.