Ảnh hưởng của biến động dòng tiền đến quyết định cấu trúc vốn: bằng chứng thực nghiệm ở các doanh nghiệp Việt Nam

Abstract

Bài nghiên cứu phân tích sự ảnh hưởng của rủi ro hoạt động thể hiện qua sự biến động của dòng tiền hoạt động lên cấu trúc vốn của các doanh nghiệp tại Việt Nam. Bài viết sử dụng mẫu dữ liệu của 459 doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) và Hà Nội (HNX) trong giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020. Bên cạnh đó, bài nghiên cứu cũng xem xét ảnh hưởng của các yếu tố đặc trưng khác như quy mô, cơ cấu tài sản hữu hình, khả năng sinh lời và khả năng tăng trưởng lên tỷ lệ nợ mà doanh nghiệp Việt Nam sử dụng. Kết quả cho thấy, rủi ro trong dòng tiền hoạt động (Cash flow volatility – CFV) thực sự có ảnh hưởng đến cấu trúc vốn hay tỷ lệ đòn bẩy tài chính của doanh nghiệp. Khi rủi ro gia tăng, tức dòng tiền hoạt động có sự biến động lớn, các doanh nghiệp có xu hướng sử dụng nhiều nợ hơn. Tuy nhiên, mối quan hệ này chỉ được nhận thấy rõ ràng ở nhóm các doanh nghiệp có tiềm lực tài chính tốt hơn. Nghĩa là với những doanh nghiệp có lưu chuyển tiền tự tiền hoạt động kinh doanh lớn ở Việt Nam, thường xuất hiện xu hướng sử dụng tỷ lệ nợ cao hơn những doanh nghiệp có lượng lưu chuyển tiền nhỏ hơn. Thông qua bài nghiên cứu, tôi cho thấy ảnh hưởng thực sự mà sự biến động của dòng tiền có thể gây ra đối với những quyết định tài trợ của doanh nghiệp. Ngoài ra, nghiên cứu thực nghiệm còn cho thấy các doanh nghiệp có quy mô lớn, cơ cấu tài sản hữu hình lớn và có tốc độ tăng trưởng dương sẽ sử dụng nhiều nợ hơn. Ngụ ý, những doanh nghiệp có tiếng trên thị trường, có giá tài sản đảm bảo hữu hình lớn, có tiềm năng phát triển và khả năng kiệt quệ tài chính ở mức thấp sẽ dễ dàng tiếp xúc với ngân hàng và nguồn vốn tài trợ bằng nợ vay hơn. Ngược lại, kết quả cũng chỉ ra rằng những doanh nghiệp có tỷ suất sinh lời đạt hiệu quả cao sẽ hạn chế sử dụng nợ phù hợp với lý giải của lý thuyết trật tự phân hạng. Như vậy, kết quả mà bài viết mang lại có thể hữu ích đối với các nhà quản trị trong việc cân nhắc tỷ lệ đòn bẩy trong doanh nghiệp của mình, các ngân hàng hay tổ chức tài chính trong việc giảm thiểu rủi ro liên quan đến nợ xấu và các nhà đầu tư trong việc xem xét quyết định rót vốn của mình.