Tác động của hạn chế tài chính và chi phí đại diện lên mối quan hệ giữa dòng tiền và đầu tư của doanh nghiệp – Bằng chứng thực nghiệm tại Việt Nam

Abstract

Bài nghiên cứu được thực hiện tại Việt Nam với kỳ vọng tìm ra được bằng chứng về tác động của vấn đề về hạn chế tài chính và chi phí đại diện lên mối quan hệ giữa dòng tiền và đầu tư của các doanh nghiệp tại thị trường Việt Nam. Với mục tiêu đó, nghiên cứu được thực hiện trên quy mô 239 công ty niêm yết trên hai sàn HNX và HOSE với độ dày nghiên cứu từ năm 2010 đến 2020. Các kết quả nghiên cứu ban đầu ủng hộ cho các giả thuyết về mối tương quan dương giữa dòng tiền tự do và đầu tư bất thường đối khi xét trên cả hai trường hợp công ty đầu tư dưới mức và đầu tư quá mức. Cụ thể, các công ty có dòng tiền tự do thấp hơn mức tối ưu thường có khả năng thể hiện đầu tư dưới mức như là hệ quả của vấn đề hạn chế tài chính. Trong đó, mức hạn chế tài chính càng cao, độ nhạy cảm giữa đầu tư dưới mức và dòng tiền tự do càng lớn. Và ngược lại, các công ty có dòng tiền tự do cao hơn mức tối ưu thường có khả năng thể hiện đầu tư quá mức. Đồng thời chi phí đại diện càng cao, độ nhạy cảm giữa đầu tư quá mức và dòng tiền tự do càng lớn. Tuy nhiên kết quả nghiên cứu cũng cho thấy mối tương quan dương giữa dòng tiền tự do và đầu tư bất thường chưa thực sự chắc chắn khi kiểm định tính vững và một số trường hợp không đạt được kết quả hồi quy như kỳ vọng, đặc biệt là với các công ty thể hiện đầu tư quá mức. Do đó bên cạnh việc tìm ra thêm các bằng chứng hỗ trợ cho mối quan hệ đồng biến giữa đầu tư bất thường và dòng tiền tự do, cũng như tìm ra tác động của hạn chế tài chính và chi phí đại diện lên mối quan hệ này, các giả thuyết về đầu tư đặt ra ban đầu vẫn chưa được chứng minh hoàn toàn tại thị trường Việt Nam.