Phân tích đổi mới công nghệ, đổi mới lao động, định hướng kinh doanh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Đồng bằng Sông Cửu Long và chính sách phát triển

Abstract

Mục tiêu của luận án là nghiên cứu mối quan hệ giữa định hướng kinh doanh, đổi mới công nghệ, đổi mới lao động và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, đồng thời đánh giá vai trò của thể chế chính sách trong mối quan hệ này. Dựa trên lý thuyết doanh nghiệp, lý thuyết ra quyết định chiến lược của Mintzberg (1973), lý thuyết vốn con người (Becker, 1962) và lý thuyết thể chế (North, 1990), luận án đã thảo luận về nội hàm của các khái niệm chính sử dụng trong nghiên cứu bao gồm hiệu quả hoạt động doanh nghiệp, đổi mới công nghệ, đổi mới lao động, định hướng kinh doanh và chính sách phát triển để xây dựng khung phân tích và mô hình nghiên cứu của luận án. Sử dụng mô hình hồi qui mở rộng (ERM) trên qui mô khảo sát của doanh nghiệp nhỏ và vừa ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, kết quả nghiên cứu đã cho thấy: (i) Sự kết hợp gữa các biến đổi mới công nghệ, đổi mới lao động, định hướng kinh doanh có tác động tích cực đến hiệu quả hoạt động doanh nghiệp, trong đó đổi mới công nghệ là yếu tố tác động đi đầu, kế là đổi mới lao động và sau cùng là định hướng kinh doanh; (ii) Quan hệ khách hàng được minh chứng là có tính nội sinh tạo chi phối trong quan hệ giữa đổi mới công nghệ, đổi mới lao động, định hướng kinh doanh và hiệu quả hoạt động doanh nghiệp; (iii) Việc tác động ý nghĩa của biến nội sinh lên hiệu quả hoạt động doanh nghiệp phổ biến đối với các doanh nghiệp; (iv) Sự chi phối của biến nội sinh quan hệ khách hàng thể hiện rõ những doanh nghiệp thuộc loại hình doanh nghiệp không là tư nhân, tức là những doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp liên doanh/hợp tác giữa nhà nước và nước ngoài nhưng phía nhà nước nắm trên 50% cổ phần; (v) Sự chi phối của biến nội sinh thể hiện rõ đối với những doanh nghiệp có qui mô lao động thuộc nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhưng không thuộc loại doanh nghiệp siêu nhỏ. Bên cạnh đó, nghiên cứu còn cho thấy chính sách liên quan về phát triển doanh nghiệp của địa phương bao gồm: chính sách năng động, chính sách dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp và chính sách đào tạo lao động ở địa phương đóng vai trò quan trọng tạo nên sự quan hệ giữa đổi mới công nghệ, đổi mới lao động, định hướng kinh doanh và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Một khi các chính sách phát triển ở các địa phương được thực hiện tốt hơn sẽ cho một tác động tích cực đến đổi mới, định hướng kinh doanh và hiệu quả của doanh nghiệp.