Tác động của chính sách tiền tệ đến an toàn vốn thông qua mức độ chấp nhận rủi ro, nghiên cứu tại các Ngân hàng thương mại Việt Nam

Abstract

Bài luận văn nghiên cứu tác động của chính sách tiền tệ đến an toàn vốn thông qua mức độ chấp nhận rủi ro tại các ngân hàng thương mại Việt Nam (NHTMVN), số liệu thu thập từ 30 ngân hàng thương mại (NHTM) trong giai đoạn 14 năm từ 2008 đến 2021. Khi ngân hàng nhà nước thắt chặt chính sách tiền tệ thông qua việc tăng lãi suất hoặc mức dự trữ bắt buộc tại các NHTM, hành động này làm hạn chế nguồn lực tài trợ cho hoạt động tín dụng của các ngân hàng do đó trực tiếp ảnh hưởng tới nguồn cung tín dụng. Mặc dù ngân hàng nhà nước kỳ vọng rằng việc thắt chặt lãi suất có thể làm giảm rủi ro tại các ngân hàng tuy nhiên kết quả cho thấy thực tế rằng khi áp dụng các chính sách tiền tệ thắt chặt sẽ làm các ngân hàng có xu hướng chấp nhận mức rủi ro cao hơn. Nguyên nhân phản ứng chấp nhận rủi ro cao hơn của các NHTM xuất phát từ vấn đề bất cân xứng thông tin và rủi ro đạo đức. Vấn đề bất cân xứng thông tin phát sinh trong hoạt động tài chính của hệ thống ngân hàng khi mà thông tin của khách hàng. Tại các thị trường tài chính nơi mà việc chia sẻ thông tin khách hàng diễn ra hạn chế sẽ dẫn tới tình trạng bất cân xứng thông tin, lúc này các ngân hàng có xu hướng chấp nhận rủi ro cao hơn. Bên cạnh đó, tại các quốc gia đang phát triển thì hầu hết các doanh nghiệp có sự phụ thuộc rất lớn vào hệ thống ngân hàng, do đó dễ dẫn tới vấn đề về rủi ro đạo đức. Kết quả hồi quy GMM đã tìm thấy tác động trái chiều của mức độ chấp nhận rủi ro đến an toàn vốn. Khi các ngân hàng chấp nhận mức độ rủi ro cao hơn sẽ làm gia tăng tỷ trọng tài sản có rủi ro, kết quả là tác động tiêu cực đến an toàn vốn và sự ổn định trong hoạt động của các NHTM. Kết quả này cho thấy có sự đánh đổi vừa chấp nhận rủi ro và an toàn vốn, nguyên nhân là do ngân hàng nhà nước mới áp dụng Basel vì vậy các NHTM chưa có đủ thời gian để thích nghi cùng như có các phương án để gia tăng vốn khi tài sản có rủi ro tăng lên