Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại Việt Nam

Abstract

Nghiên cứu chủ yếu nhằm phân tích các yếu tố quyết định khả năng sinh lời của ngành ngân hàng tại Việt Nam. Dữ liệu được thu thập từ 27 ngân hàng thương mại trong nước trong giai đoạn 2010-2021; và được phân tích bằng phương pháp hồi quy mô-men tổng quát hóa (GMM). Kết quả ước tính cho thấy: (1) Tồn tại tính kinh tế theo quy mô, tức các ngân hàng thương mại có quy mô lớn đạt mức sinh lợi cao hơn so với các ngân hàng quy mô nhỏ; (2) Đa dạng hóa thu nhập đóng góp tích cực vào khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại; (3) Hiệu quả chi phí tác động ngược chiều lên khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại, hàm ý các ngân hàng đạt được lợi nhuận cao hơn khi thực hiện hiệu quả các giải pháp tiết giảm chi phí; (4) Rủi ro tín dụng tác động ngược chiều lên tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA) nhưng lại giúp cải thiện tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) của các ngân hàng thương mại; (5) Cấu trúc thị trường tác động cùng chiều lên tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE), nhưng lại tác động ngược chiều lên tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) của các ngân hàng thương mại; (6) Tăng trưởng kinh tế ảnh hưởng tích cực tới khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại; (7) Các ngân hàng thương mại đạt mức sinh lời cao hơn trong giai đoạn lạm phát cao; (8) Giá dầu ảnh hưởng cùng chiều lên tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản (ROA) nhưng ngược chiều lên tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) và tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) của các ngân hàng thương mại. Nghiên cứu cung cấp các tác động của các yếu tố quyết định khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại ở nền kinh tế mới nổi là Việt Nam, và điều này được kỳ vọng sẽ hỗ trợ các nhà hoạch định chính sách, cơ quan quản lý và cổ đông trong việc xác định mức độ hấp dẫn của ngân hàng đối với các nhà đầu tư.