Các đặc tính của hội đồng quản trị ảnh hưởng đến hành vi quản trị lợi nhuận của các công ty gia đình niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong bối cảnh Covid-19

Abstract

Nghiên cứu xem xét ảnh hưởng của bốn đặc điểm của hội đồng quản trị (HĐQT) đến hành vi quản trị lợi nhuận trong các công ty gia đình niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam trước và trong đại dịch COVID-19. Dữ liệu gồm 123 công ty gia đình niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Thành Phố Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) từ 2016 – 2021 tạo thành 738 quan sát. Tác giả kế thừa mô hình của Kasznik, R. (1999) được mở rộng từ mô hình được sử dụng của Jones (1991) và Dechow, Sloan, và Sweeney (1995) để đánh giá hành vi QTLN. Sử dụng phương pháp ước lượng FGLS để thực hiện hồi quy mô hình trên phần mềm Stata 17. Nghiên cứu chỉ ra rằng cả bốn đặc tính của HĐQT bao gồm Quy mô HĐQT, tính Độc lập của HĐQT, Chuyên môn trong lĩnh vực kế toán tài chính, và các cuộc họp HĐQT có tác động tới hành vi QTLN trong giai đoạn COVID-19. Trong khi đó Quy mô HĐQT và tính Độc lập của HĐQT ở giai đoạn trước đại dịch COVID-19 không ảnh hưởng đến hành vi quản trị lợi nhuận. Kết quả phù hợp với lý thuyết giàu có về mặt cảm xúc xã hội vì sự tham gia của gia đình nhiều hơn làm tăng mối lo ngại của các thành viên gia đình về việc có thể bị mất danh tiếng và do đó làm tăng mong muốn bảo vệ tên tuổi của họ khỏi các vụ bê bối kế toán thông qua quản trị lợi nhuận (Rodriguez-Ariza và cộng sự (2016)).