Tác động của các nhân tố thuộc đặc điểm hội đồng quản trị đến quản trị lợi nhuận: nghiên cứu thực nghiệm tại Việt Nam

Abstract

Lợi nhuận là một chỉ tiêu quan trọng đối với nhiều chủ thể liên quan đến doanh nghiệp, từ nhà đầu tư, cơ quan thuế, đến các ngân hàng, chủ nợ cũng như bản thân doanh nghiệp. Chính vì vậy nên chỉ tiêu này rất có khả năng bị điều chỉnh thông qua các hành vi quản trị lợi nhuận để đạt được các mục tiêu cụ thể như phát hành cổ phiếu, vay nợ hay giảm thuế,… Từ đó, quản trị lợi nhuận (QTLN) trở thành đề tài được nhiều sự quan. Nghiên cứu về quản trị lợi nhuận trên thế giới ngày càng nhiều, góp phần cung cấp thông tin đa chiều về quản trị lợi nhuận. Tuy nhiên, theo kết quả tác giả khảo lược các nghiên cứu trước, tại Việt Nam vẫn chưa có nghiên cứu nào tập trung thuần về tác động của các nhân tố thuộc đặc điểm hội đồng quản trị (HĐQT) và đặc biệt là ảnh hưởng của sự bận rộn của hội đồng quản trị đến quản trị lợi nhuận. Do đó, nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu xác định và đo lường mức độ tác động của các nhân tố thuộc đặc điểm HĐQT đến QTLN tại các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Nghiên cứu này sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng trên mẫu nghiên cứu bao gồm 60 công ty niêm yết trong 3 năm 2019-2021. Kết quả nghiên cứu cho thấy tính độc lập của HĐQT, tỷ lệ thành viên nữ trong HĐQT, sự bận rộn của HĐQT tác động thuận chiều đến QTLN. Ngược lại, các nhân tố tác động ngược chiều đến QTLN bao gồm: nữ chủ tịch HĐQT và mức độ chuyên môn tài chính của HĐQT. Bên cạnh đó, tuổi của HĐQT không tác động đến QTLN.