Biến đổi khí hậu và thay đổi sinh kế của hộ nông dân: nghiên cứu mô hình tôm - lúa tại huyện U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang

Abstract

Trong điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, mô hình Tôm - Lúa được xem là mô hình sản xuất thông minh trên địa bàn huyện U Minh Thượng. Luân canh Tôm - Lúa đã được nhận diện là mô hình thủy sản bền vững và hạn chế rủi ro so với các mô hình nuôi trồng thủy sản khác. Tác giả chọn mẫu 120 hộ nông dân sản xuất theo mô hình Tôm - Lúa bằng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên, thu thập các thông tin phục vụ cho việc đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến sinh kế của hộ gia đình. Phân tích các nguồn vốn sinh kế của hộ gia đình bao gồm nguồn vốn con người, nguồn vốn tự nhiên, nguồn vốn tài chính, nguồn vốn vật chất và nguồn vốn xã hội. Kết quả cho thấy, các nguồn vốn của hộ gia đình trên địa bàn huyện U Minh Thượng có tỷ lệ tương đối cao, điều này cho thấy hộ gia đình sẽ thích ứng được với những tác động của điều kiện biến đổi khí hậu.” “Đánh giá bối cảnh tổn thương, cho thấy tác động của biến đổi khí hậu làm giảm diện tích sản xuất trồng lúa, gây thất mùa, thiếu nước sinh hoạt, giảm thu nhập của người dân. Từ bối cảnh đó, hộ gia đình trên địa bàn huyện U Minh Thượng đã tìm được chiến lược sinh kế bằng việc chuyển đổi mô hình trồng lúa hai vụ sang mô hình Tôm - Lúa. Kết quả ban đầu cho thấy, mô hình này đã làm giảm chi phí sản xuất so với lúa hai vụ trước đây, năng suất tôm cao hơn so với mô hình nuôi tôm quảng canh và tác động môi trường cũng giảm hơn. Từ sản xuất mô hình Tôm - Lúa cũng làm cho thu nhập của người dân ngày càng được cải thiện, chi tiêu của hộ cũng giảm hơn so với trước đây.