Những vấn đề pháp lý về hợp đồng thông minh và gợi ý hoàn thện cho pháp luật Việt Nam

Abstract

Trong đại dịch Covid-19 vừa qua, các doanh nghiệp buộc phải đẩy nhanh tốc độ áp dụng và thích ứng với sự thay đổi công nghệ. Nhiều doanh nghiệp tìm cách ký kết các thỏa thuận bằng cách tận dụng các nền tảng công nghệ hứa hẹn hiệu quả, tiết kiệm chi phí; bao gồm cả việc sử dụng hợp đồng thông minh. Hợp đồng thông minh hoạt động trên công nghệ sổ cái phân tán (DLT) cho phép người dùng tạo cơ sở dữ liệu hoặc bản ghi thông tin được phân phối giữa những người dùng trên mạng và chịu sự quản lý chung của người dùng. Công nghệ sổ cái phân tán tạo điều kiện cho việc ghi lại, xác thực và chia sẻ dữ liệu an toàn. Hợp đồng thông minh được kế thừa các đặc điểm từ việc triển khai DLT cụ thể là Blockchain. Đặc điểm nổi trội của Blockchain là tính bất biến, điều này có nghĩa là bất kỳ giao dịch nào được ghi lại trong hợp đồng thông minh đều được đảm bảo sẽ được ký kết và có thể dễ dàng theo dõi. Mặc dù tiềm năng phát triển cho các hợp đồng thông minh là rất lớn, tuy nhiên các vấn đề liên quan đến giá trị pháp lý và khả năng tương thích với các quy định pháp luật liên quan có thể tạo ra những trở ngại thực sự cho việc áp dụng hợp đồng thông minh. Trong bối cảnh các quy định pháp luật hiện hành, các câu hỏi đặt ra là liệu hợp đồng thông minh có tương thích với khung pháp lý hiện tại hay không. Để trả lời được câu hỏi này, đầu tiên cần phải nghiên cứu quy định pháp luật hiện hành xem liệu chúng có đủ khả năng điều chỉnh hợp đồng thông minh cũng như các vấn đề pháp lý xoay quanh nó, đồng thời so sánh với pháp luật nước ngoài để đánh giá mức độ điều chỉnh của pháp luật Việt Nam đối với hợp đồng thông minh, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về hợp đồng thông minh đảm bảo quyền lợi cho các bên tham gia và đảm bảo khả năng hội nhập của Việt Nam với xu hướng chung của thế giới.