Nghiên cứu ảnh hưởng của vốn trí tuệ đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam giai đoạn 2014-2022

Abstract

Bài nghiên cứu được thực hiện nhằm nghiên cứu tác động của vốn trí tuệ đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp đang được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán tại Việt Nam với số mẫu nghiên cứu gồm 90 công ty được niêm yết trên thị trường giai đoạn 2014 – 2022.“Nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy với ba phương pháp ước lượng gồm (1) mô hình hồi quy gộp (Pooled OLS), (2) mô hình ảnh hưởng cố định (Fixed Effect Model – FEM) và (3) mô hình ảnh hưởng ngẫu nhiên (Random Effect Model – REM). Nghiên cứu này sử dụng mô hình VAIC của Public (2000) để đo lường vốn trí tuệ của một công ty. VAIC bao gồm ba thành phần: Hiệu quả vốn sử dụng (CEE), Hiệu quả vốn nhân lực (HCE) và Hiệu quả vốn cấu trúc (SCE). Để đo lường hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, bài nghiên cứu sử dụng tỷ suất sinh lợi trên tổng tài sản (ROA), tỷ suất sinh lợi trên vốn chủ sở hữu (ROE). Một số biến kiểm soát khác cũng được sử dụng trong bài nghiên cứu. Kết quả bài nghiên cứu cho thấy hệ số giá trị gia tăng (VAIC) và các thành phần của vốn trí tuệ bao gồm vốn con người (HCE), vốn cấu trúc (SCE) và vốn sử dụng (CEE) đều có tác động dương lên hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, ngoài trừ vốn cấu trúc lại không có tác động lên thành phần ROE. Từ những kết quả trên, nghiên cứu đã đề xuất những giải pháp nhằm gia tăng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.