Pháp luật về phân cấp quản lý kinh tế tại Việt Nam

Abstract

Sau hơn 30 năm triển khai thực hiện, chính sách phân cấp quản lý từ trung ương xuống chính quyền cấp tỉnh đã đạt được những thành công nhất định. Điều đó có sự đóng góp của pháp luật trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy hệ thống pháp luật phân cấp quản lý kinh tế còn bộc lộ nhiều hạn chế. Với xu thế quản lý phi tập trung ngày càng phát triển mạnh mẽ trên thế giới, nhu cầu hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực này tại Việt Nam rất cấp thiết. Đó là lý do Nghiên cứu sinh chọn Đề tài “Pháp luật về phân cấp quản lý kinh tế tại Việt Nam” làm Luận án tiến sĩ. Việc nghiên cứu đề tài này nhằm làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và đề xuất giải pháp góp phần hoàn thiện pháp luật phân cấp quản lý kinh tế tại Việt Nam. Khoảng trống nghiên cứu được Luận án nhận diện gồm: những vấn đề lý luận về phân cấp và pháp luật phân cấp quản lý kinh tế; sự khiếm khuyết về chế định phân cấp quản lý trong hệ thống pháp luật hiện hành và cơ chế kiểm soát sự cát cứ quyền lực của địa phương trong phân cấp quản lý. Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu, như: phân tích luật, so sánh, tiếp cận liên ngành, phỏng vấn chuyên gia và nhà quản lý; các phương pháp khác mang tính kỹ thuật, như: mô hình hóa, hệ thống hóa và phương pháp nghiên cứu điển hình. Luận án đã phát hiện sự thiếu thống nhất về lý luận, sự thiếu hoàn thiện trong hệ thống pháp luật và thiếu cơ chế kiểm soát trong phân cấp quản lý kinh tế từ trung ương đến chính quyền cấp tỉnh. Từ đó, đề xuất các giải pháp hoàn thiện, như: đưa vào sử dụng từ “phân quản”; xây dựng và hoàn thiện chế định phân cấp quản lý; thiết lập đơn vị hành chính cấp vùng và xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá phân cấp quản lý kinh tế,... Luận án có giá trị tham khảo cho công tác giảng dạy, nghiên cứu, học tập, xây dựng và thực thi pháp luật về phân cấp quản lý kinh tế của các chủ thể có liên quan.