Ảnh hưởng của đòn bẩy tài chính đến khả năng sinh lợi của các doanh nghiệp niêm yết Việt Nam trong bối cảnh đại dịch Covid-19

Abstract

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm tìm hiểu về tác động của đòn bẩy tài chính đến khả năng sinh lợi của doanh nghiệp trong bối cảnh nền kinh tế bị tổn thương bởi đại dịch COVID-19. Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ báo cáo tài chính của 320 doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam, trong giai đoạn 2017 – 2022, với tổng cộng 1.920 quan sát. Tác giả bài nghiên cứu này đã tiến hành lựa chọn mô hình hồi quy thích hợp nhất giữa Mô hình Ước lượng bình phương nhỏ nhất – Pooled OLS, Mô hình FEM – Mô hình Hiệu ứng cố định, Mô hình REM – Mô hình Hiệu ứng ngẫu nhiên cho hai mô hình nghiên cứu trong bài nghiên cứu này và Mô hình FEM là mô hình phù hợp nhất. Sau đó, tác giả tiến hành xác định các khuyết tật và tiếp tục thực hiện khắc phục bằng phương pháp Ước lượng bình phương tối thiểu tổng quát – FGLS. Từ đó, kết quả nghiên cứu cho thấy đòn bẩy tài chính có tương quan dương với khả năng sinh lợi khi dịch bệnh chưa diễn ra nhưng tương quan âm khi dịch bệnh bùng phát. Nói cách khác, nếu doanh nghiệp gia tăng sử dụng đòn bẩy tài chính trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn ra thì khả năng sinh lời của doanh nghiệp sẽ thấp hơn so với khả năng sinh lời trước khi dịch bệnh xảy ra. Ngoài ra, kết quả của bài nghiên cứu này cũng cho thấy sử dụng tài sản hiệu quả và mở rộng quy mô doanh nghiệp có tương quan dương với khả năng sinh lời. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp có thể thúc đẩy sự gia tăng khả năng sinh lợi bằng cách sử dụng tài sản hiệu quả và mở rộng quy mô doanh nghiệp, ngay cả khi dịch bệnh COVID-19 đang diễn ra. Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu còn cho thấy tỷ số tài sản dài hạn có tương quan âm với khả năng sinh lợi tính trên vốn chủ sở hữu. Theo đó, các doanh nghiệp không nên quá chú trọng vào tài sản dài hạn trong cơ cấu tài sản, vì đầu tư quá nhiều vào tài sản dài hạn sẽ làm giảm khả năng sinh lợi của doanh nghiệp.