Tác động của rủi ro tín dụng đến tỷ suất sinh lợi của các ngân hàng thương mại Việt Nam

Abstract

Bài luận văn phân tích tác động của rủi ro tín dụng đến tỷ suất sinh lời tại các Ngân hàng thương mại Việt Nam. Dữ liệu được thu thập từ 30 Ngân hàng thương mại trong giai đoạn từ 2012 đến 2022. Thông qua các phương pháp hồi quy và kiểm định đặc trưng cho cho dữ liệu bảng bao gồm kiểm định lựa chọn phương pháp hồi quy và kiểm định phương sai thay đổi tự tương quan. Kết quả nghiên cứu tìm thấy ảnh hưởng trái chiều của tỷ lệ nợ xấu (đại diện cho rủi ro tín dụng) đến tỷ suất sinh lời của các ngân hàng. Khi nợ xấu tăng lên buộc các ngân hàng phải trích lập dự phòng cho vay do đó tác động tiêu cực đến thu nhập của ngân hàng. Ảnh hưởng cùng chiều của khe hổng thanh khoản được lý giải là do các ngân hàng ở Việt Nam có cơ cấu tỷ suất sinh lời phụ thuộc khá nhiều vào hoạt động cho vay, do đó để đạt được tỷ suất sinh lợi mục tiêu buộc các ngân hàng tăng trưởng quy mô dư nợ tín dụng, kết quả ra tạo ra khoảng cách giữa dư nợ cho vay và tiền gửi. Muốn đạt được tỷ suất sinh lời cao buộc các ngân hàng chấp nhận mức rủi ro cao hơn để đạt được thu nhập kỳ vọng, điều này phản ánh mối liên hệ giữa thu nhập và khẩu vị rủi ro của các ngân hàng thể hiện qua mức tăng dự phòng. Tuy nhiên, việc các ngân hàng chấp nhận các khoản vay có mức rủi ro cao sẽ tác động tiêu cực đến hiệu quả hoạt động đặc biệt là tỷ suất sinh lợi. Đầu tiên, việc chấp nhận rủi ro sẽ khiến các ngân hàng đối mặt với các khoản vay có chất lượng thấp, việc gia tăng tài sản nghi ngờ xảy ra rủi ro đòi hỏi các ngân hàng phải trích lập dự phòng tổn thất bằng cách phân bổ một phần đáng kể thu nhập trước thuế, do đó ảnh hưởng đến thu nhập sau thuế. Xa hơn, khi mức rủi ro vượt ngoài khả năng có thể kiểm soát của ngân hàng, điều này sẽ đe dọa đến sự ổn định của bản thân ngân hàng và hệ thống nói chung.