Ứng dụng mô hình trọng lực vào phân tích các yếu tố tác động đến xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam vào các nước trong khối CPTPP từ năm 2003 đến năm 2022

Abstract

Mục đích – Bài viết này nhằm mục đích phân tích và tìm ra các yếu tố tác động đến ngành gỗ và xuất khẩu đồ gỗ, các sản phẩm làm từ gỗ (nhóm HS code 44) sang 10 nước còn lại trong Hiệp Định Đối Tác Toàn Diện và Tiến Bộ Xuyên Thái Bình Dương CPTPP, bài nghiên cứu dựa theo số liệu từ năm 2003 đến năm 2022. Từ đó, đề xuất giải pháp giúp nâng cao sản lượng xuất khẩu ngành gỗ vào các nước trong Hiệp Định Đối Tác Toàn Diện và Tiến Bộ Xuyên Thái Bình Dương CPTPP. Thiết kế nghiên cứu – mô hình nghiên cứu được tổng hợp từ các bài nghiên cứu trong nước và quốc tế có liên quan mô hình trọng lực với các yếu tố tác động như yếu tố Tổng thu nhập quốc gia của nước xuất khẩu, yếu tố Tổng thu nhập quốc gia của các nước Nhập Khẩu, yếu tố Dân số của nước xuất khẩu, yếu tố Dân số của các nước nhập khẩu, yếu tố Khoảng cách địa lý từ nước Xuất khẩu đến các nước Nhập khẩu, yếu tố Hiệp định Đối Tác Toàn Diện và Tiến Bộ Xuyên Thái Bình Dương CPTPP, yếu tố Vị trí địa lý giáp biển và yếu tố Chỉ số năng lực Logistics của nước nhập khẩu. Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố Dân số của nước nhập khẩu, yếu tố Hiệp Định Đối Tác Toàn Diện và Tiến Bộ Xuyên Thái Bình Dương CPTPP và yếu tố Chỉ số năng lực Logistics của nước nhập khẩu có tác động tích cực đến kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam. Trong khi đó, yếu tố Khoảng cách địa lý có tác động tiêu cực đến kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của Việt Nam. Từ đó cho thấy Hiệp Định Đối Tác Toàn Diện và Tiến Bộ Xuyên Thái Bình Dương CPTPP có yếu tố thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu của ngành gỗ Việt Nam, các nước có chỉ số Năng lực logistics cao và khoảng cách địa lý không quá xa với Việt Nam có xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ hơn. Ứng dụng thực tế - bài viết đóng góp thêm cơ sở khoa học gợi ý cho nhà nước trong quá trình xây dựng chính sách và doanh nghiệp Việt Nam trong việc nhận ra các yếu tố tác động đến xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ, đồng thời khai thác đối đa lợi ích đến từ Hiệp định Xuyên Thái Bình Dương CPTPP. Tính độc đáo/giá trị – Hiệp Định Đối Tác Toàn Diện và Tiến Bộ Xuyên Thái Bình Dương CPTPP chính thức có hiệu lực từ tháng 12 năm 2018, Hiệp định này là một trong các hiệp định có khối liên minh kinh tế thế giới lớn thứ ba chỉ sau Hiệp định JEFTA (Hiệp định thương mại tự do Liên minh châu Âu - Nhật Bản) và Liên minh châu Âu. Sau năm năm kể từ sau khi hiệp định có hiệu lực, giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang 10 nước còn lại trong Hiệp Định tăng trung bình 14.36% mỗi năm (không kể năm diễn ra đại dịch 2020), con số này là gấp đôi so với trung bình năm năm trước đó là 5.81% và ngành gỗ là một trong những ngành hưởng lợi từ hiệp định, với quy mô giá trị xuất khẩu từ 930 triệu usd vào năm 2019 đã tăng trưởng lên đến 1.5 tỷ usd vào năm 2022. Do đó, việc nghiên cứu các yếu tố tác động trong thời gian này là cấp thiết nhằm giúp cho ngành xuất khẩu gỗ của Việt Nam tăng trưởng hơn nữa nhằm đóng góp cho sự phát triển của ngành xuất khẩu gỗ nói riêng và vị thế thương mại của Việt Nam trên thị trường quốc tế nói chung.