Các nhân tố ảnh hưởng đến xét đoán của kiểm toán viên độc lập trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Việt Nam

Abstract

Chất lượng xét đoán của kiểm toán viên (KTV) có thể ảnh hưởng đến uy tín nghề nghiệp và thành quả hoạt động của họ, đồng thời cũng có tác động đến các bên liên quan khác, bao gồm nhân viên, chủ doanh nghiệp, cơ quan quản lý chính phủ hoặc các bên liên quan khác. Xét đoán kiểm toán kém có thể dẫn đến tổn thất tài chính lớn, ảnh hưởng tiêu cực đến người sử dụng kết quả xét đoán của KTV để đưa ra quyết định. Vì vậy, lĩnh vực nghiên cứu về xét đoán kiểm toán và khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến xét đoán kiểm toán nhằm tìm ra nguyên nhân cải thiện chất lượng xét đoán trở thành một lĩnh vực nghiên cứu nhận được nhiều sự quan tâm. Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy có nhiều nhân tố ảnh hưởng đến xét đoán của KTV. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn còn khá mới mẻ ở các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam. Đặc biệt, trong bối cảnh chất lượng dịch vụ kiểm toán BCTC của KTĐL tại Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều bất cập, chưa thật sự tạo được niềm tin đối với người sử dụng kết quả kiểm toán. Vì vậy, nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến xét đoán của KTV độc lập trong kiểm toán BCTC tại Việt Nam là hết sức cần thiết. Bằng cách sử dụng dữ liệu dữ liệu khảo sát từ 407 KTV (trợ lý, chủ nhiệm kiểm toán, Giám đốc kiểm toán và partner kiểm toán) làm việc tại 86 Big 4 và ngoài Big 4 tại Việt Nam vào năm 2022 làm mẫu. Người trả lời được lựa chọn ngẫu nhiên. Nghiên cứu cũng sử dụng mô hình phương trình cấu trúc (SEM) cùng với phân tích đường dẫn thống kê để kiểm tra các giả thuyết bằng phần mềm thống kê SmartPLS 4. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa lớn đối với việc tìm nguyên nhân nhằm nâng cao thanh quả xét đoán của KTV, góp phân nâng cao chất lượng kiểm toán BCTC trong các DNKT tại Việt Nam.