Ảnh hưởng của tín dụng thương mại đến khả năng sinh lợi của các doanh nghiệp niêm yết Việt Nam

Abstract

Bài nghiên cứu sử dụng dữ liệu bảng của 450 doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh và sàn giao dịch Hà Nội trong giai đoạn 2014 – 2023, thuộc 9 ngành tại Việt Nam. Các ngành được phân chia thành 2 nhóm ngành lớn bao gồm: nhóm ngành có mức tín dụng thương mại cao và nhóm ngành có mức tín dụng thương mại thấp, để phân tích ảnh hưởng của tín dụng thương mại đến khả năng sinh lợi của doanh nghiệp niêm yết Việt Nam. Cùng với việc thực hiện phương pháp hồi quy FGLS, bài nghiên cứu đã trưng ra các bằng chứng cho thấy: Thứ nhất, mối quan hệ giữa tín dụng thương mại và khả năng sinh lợi của doanh nghiệp là mối quan hệ phi tuyến tính. Kết quả được kiểm chứng khi sử dụng thử nghiệm của Sadabachi, Lind Muff Mehlum (2010). Điều này cho thấy rằng, việc sử dụng tín dụng thương mại ở mức tối ưu sẽ giúp tối đa hóa khả năng sinh lợi của doanh nghiệp, ngược lại khi vượt mức tối ưu này, việc thực hiện tín dụng thương mại sẽ làm giảm khả năng sinh lợi của doanh nghiệp. Thứ hai, kết quả nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt khi thực hiện tín dụng thương mại giữa 2 nhóm ngành lớn tại Việt Nam. Cụ thể, cả hai nhóm ngành, gồm nhóm ngành có mức tín dụng thương mại thấp (Tiêu dùng không thiết yếu, Tiêu dùng thiết yếu và Dịch vụ tiện ích) và nhóm ngành có mức tín dụng thương mại cao (Công nghệ thông tin, Công nghiệp, Dịch vụ viễn thông, Năng lượng, Chăm sóc sức khỏe và Nguyên vật liệu) khi càng thực hiện tín dụng thương mại thì sẽ càng làm gia tăng khả năng sinh lợi của doanh nghiệp. Tuy nhiên mối quan hệ phi tuyến tính đã tìm thấy ở nhóm ngành có mức tín dụng thương mại cao, điều này cho thấy các doanh nghiệp ở nhóm ngành này khi sử dụng tín dụng thương mại vượt mức khoản phải thu tối ưu sẽ làm giảm khả năng sinh lợi của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, bài nghiên cứu chỉ ra rằng các yếu tố quy mô doanh nghiệp, tính thanh khoản, cơ hội tăng trưởng và GPD càng tăng sẽ càng làm tăng khả năng sinh lợi của doanh nghiệp và yếu tố đòn bẩy tài chính thì ngược lại.