Mức độ cạnh tranh và chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu đối với các công ty niêm yết tại Việt Nam: Vai trò trung gian của khả năng so sánh báo cáo tài chính

Abstract

Trong thời gian gần đây, khả năng so sánh báo cáo tài chính (FSC) đã trở thành chủ đề quan trọng thu hút sự quan tâm từ các nhà nghiên cứu (NC) và các nhà thực hành kế toán. Nâng cao FSC là yếu tố tất yếu để duy trì niềm tin của nhà đầu tư (NĐT), tăng tính minh bạch của thông tin báo cáo tài chính (BCTC). Vì vậy, đánh giá vai trò của FSC là cần thiết. Luận án hướng đến mục tiêu đánh giá mối quan hệ (MQH) giữa mức độ cạnh tranh (MC), FSC, và chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu (COE) của các công ty niêm yết (CTNY) tại Việt Nam. NC này áp dụng phương pháp định lượng, sử dụng mẫu đại diện cho thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam. Cụ thể, với mẫu NC gồm 454 CTNY trong giai đoạn 2015-2022, luận án vận dụng kỹ thuật phân tích mô men tổng quát hóa hệ thống (SysGMM) để kiểm định các giả thuyết, với sự hỗ trợ từ phần mềm STATA 15. Các khái niệm NC được đo lường thông qua nhiều phương pháp khác nhau nhằm đảm bảo tính vững chắc của kết quả. Kết quả NC chỉ ra rằng MC tác động tích cực đến FSC; MC tác động nghịch chiều đến COE; FSC tác động nghịch chiều đến COE. Ngoài ra, kết quả NC cũng cho thấy vai trò trung gian của FSC thông qua các đánh giá tính vững của NC. Luận án mang lại giá trị thiết thực cho các CTNY, cơ quan quản lý và nhà đầu tư trong việc xây dựng và thực thi chính sách kế toán cũng như đánh giá FSC. Đồng thời, NC cung cấp thêm bằng chứng thực nghiệm, đóng góp vào tổng quan kiến thức về FSC tại các thị trường đang phát triển.