Biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc - đánh giá hiệu quả kinh tế từ thực tiễn tại tỉnh Đồng Tháp

Abstract

Biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đã được quy định tại Luật Phòng, chống ma túy năm 2000. Tuy nhiên, phải đến năm 2008, khi luật này được sửa đổi, bổ sung thì biện pháp này mới được triển khai và áp dụng vào thực tiễn. Mặc dù Luật đã được ban hành và thực tế đã có rất nhiều trường hợp thuộc đối tượng nghiện nhưng lại không áp dụng nhiều, vì thẩm quyền đưa đi cai nghiện bắt buộc là của UBND nơi có người nghiện ma túy, Ủy ban chỉ đạo LĐTB&XH phối hợp cùng cac cơ quan hữu quan khác tiến hành lập hồ sơ. Mục đích của đều này là khám chữa bệnh cũng như tạo cơ hội để người nghiện có thể làm lại cuộc đời sau thời gian cách ly điều trị bệnh (Điều 34 Luật Phòng, chống ma túy 2000). Tuy nhiên UBND là cơ quan quản lý chung nhiều lĩnh vực đời sống, xã hội, nên phần nào không phát huy hết thẩm quyền luật định. Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (có hiệu lực ngày 01/01/2014) được xem như là mốc sự kiện đánh dấu sự chuyển giao thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ UBND sang TAND. Và biện pháp cai nghiện bắt buộc là một trong ba biện pháp xử lý hành chính được quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 105 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012. Cũng trong giai đoạn này thì Pháp lệnh số: 09/20141 được ban hành quy định cụ thể về thủ tục xem xét quyết định của TAND. Năm 2020 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 được sửa đổi, bổ sung, tiếp đến Luật Phòng, chống ma túy 2021, Pháp lệnh số 03/2022 thay thế hoàn toàn cho những quy định cũ trước đó. Tính đến thời điểm hiện tại thì các văn bản pháp luật này đã áp dụng vào đời sống một khoảng thời gian nhất định, không phủ nhận rằng nó đã gặt hái thành công đáng kể. Tuy nhiên, với tình hình tội phạm, người nghiện ma túy diễn biến phức tạp và tăng “đa dạng, phong phú” theo tỷ lệ thuận với sự phát triển đời sống, xã hội, kinh tế của đất nước nói chung, trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp nói riêng thì các văn bản pháp luật này chưa thật sự thành công hiệu quả khi triển khai thực hiện. Điều này vô hình chung tác động đầu tiên chính là các văn bản pháp luật áp dụng và thứ hai là tình hình đời sống, kinh tế - chính trị tại địa phương nơi có đối tượng nghiện ma túy. Thông qua việc nghiên cứu, hệ thống các quy định pháp luật liên quan về biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc - đánh giá hiệu quả kinh tế từ thực tiễn tại tỉnh Đồng Tháp, từ đó sẽ có cái nhìn toàn diện, tổng quát để tìm ra những điểm chưa phù hợp và đưa ra những kiến nghị hoàn thiện về pháp luật cũng như góp phần ổn định trật tự xã hội phát triển kinh tế