Tác động của chính sách cổ tức đến biến động giá cổ phiếu tại các doanh nghiệp niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh

Abstract

Nghiên cứu này xem xét ảnh hưởng của chính sách cổ tức đến sự biến động giá cổ phiếu của các doanh nghiệp niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE), dựa trên nền tảng lý thuyết của Baskin (1989) và Hashemijoo et al. (2012), đồng thời điều chỉnh để phù hợp với điều kiện thị trường Việt Nam. Dữ liệu nghiên cứu bao gồm 994 quan sát từ 224 công ty niêm yết trên HOSE trong giai đoạn 2019–2023. Phương pháp phân tích hồi quy dữ liệu bảng được sử dụng, với ba kỹ thuật chính: hồi quy gộp (Pooled Model), hồi quy hiệu ứng cố định (FEM) và hồi quy hiệu ứng ngẫu nhiên (REM). Để lựa chọn mô hình phù hợp, nghiên cứu tiến hành kiểm định LR Test và Hausman Test. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định mối quan hệ giữa biến động giá cổ phiếu (P.VOL) với tỷ suất cổ tức (D.YIELD) và tỷ lệ chi trả cổ tức (PAYOUT), đồng thời kiểm soát các yếu tố như quy mô doanh nghiệp (SIZE), biến động lợi nhuận (E.VOL), tỷ lệ nợ dài hạn (DEBT) và tốc độ tăng trưởng (GROWTH). Phương trình hồi quy được thành lập trong đó biến động giá cổ phiếu (ký hiệu: P.VOL) là biến phụ thuộc và các biến độc lập gồm 02 biến chính là tỷ suất cổ tức (ký hiệu: D.YIELD) và tỷ lệ chi trả cổ tức (ký hiệu: PAYOUT) cùng một tập hợp các biến kiểm soát là quy mô (ký hiệu: SIZE), biến động trong lợi nhuận (ký hiệu: E.VOL), tỷ lệ nợ dài hạn (ký hiệu: DEBT) và tốc độ tăng trưởng (ký hiệu: GROWTH) được sử dụng. Kết quả thực nghiệm cho thấy tồn tại mối quan hệ ngược chiều có ý nghĩa thống kê giữa P.VOL với D.YIELD và PAYOUT. Điều này cho thấy khi tỷ suất cổ tức và tỷ lệ chi trả cổ tức tăng, mức độ biến động của giá cổ phiếu có xu hướng giảm. Phát hiện này không chỉ phù hợp với cơ sở lý thuyết mà còn bổ sung bằng chứng thực nghiệm về các hiệu ứng như thời gian đáo hạn, tỷ suất sinh lợi, kinh doanh chênh lệch giá và hiệu ứng thông tin